BANDARANAİKE, Solomon (1899-1959)
Sri Lankalı siyaset adamı. Simhali milliyetçiliğini savunan görüşleriyle Sri Lanka siyasal tarihinde yeni bir dönem başlatmıştır.
Solomon West Ridgeway Dias Bandaranaike 8 Ocak 1899’da Seylan’ın (bugün Sri Lanka) Colombo kentinde doğdu, 25 Eylül 1959’da öldü. İngiltere’de Oxford Üniversitesi’nde hukuk eğitimi gördükten sonra 1925’te Seylan’a döndü. Hıristiyan dinini terkederek Budizm’i kabul etti. 1931’de yeni oluşturulan ve yasama meclisi niteliği taşıyan Devlet Konse-yi’ne seçildi. Seylan’ın 1947’de bağımsızlığını kazanmasından sonra yapılan ilk seçimlerde çok sayıda partinin birleşmesiyle kurulan Birleşik Ulusal Parti iktidara geldi.
Parti muhafazakâr bir program benimsemişti. İngiliz tipi parlamenter demokrasiyi ve özel sermayeye dayanan iktisadi kalkınmayı savunuyordu. D.S. Senanayake başbakan oldu, milletvekili seçilen Bandaranaike ise sağlık ve yerel yönetimler bakanlığına getirildi. 1951’de Birleşik Ulusal Parti’den istifa ederek Sri Lanka Özgürlük Partisi’nin kurucuları arasında yer aldı. Parti Simhali milliyetçiliğini, Budizm’i ve bağlantısızlığı savunuyordu.
Bandaranaike, 1952’de Sri Lanka Özgürlük Par-tisi’nden yeniden milletvekili seçildi ve mecliste muhalefetin önderi durumuna geldi. Dört yıl sonra benzer programları benimseyen birkaç partiyle Ma-hajana Eksath Peramuna’yı (Birleşik Halk Cephesi) kurdu ve 1956 seçimlerinde büyük bir çoğunluk elde ederek başbakan seçildi. Simhali dilini İngilizce’nin yerine resmi dil ilan etti. Başbakanlığı sırasında Budizmin ve Simhali kültürünün geliştirilmesine özel önem verildi. Bir antlaşmayla İngiliz askeri üsleri kaldırıldı. Sosyalist ülkelerle diplomatik ilişkiler kuruldu. İktisadi kalkınmada devlete ağırlık verildi. Ama uygulanan Simhali milliyetçiliği ve dil politikası öteki etnik gruplar arasında hoşnutsuzluk yarattı. Tamiller, Federal Parti’nin önderliğinde bir muhalefet başlattılar. Bandaranaike 25 Eylül 1959’da bir Budist rahip tarafından vuruldu, ertesi gün öldü. Karısı Sirimavo Bandaranaike Sri Lanka Özgürlük Partisi’ nin başkanlığına seçildi ve kocasının başlattığı hareketi sürdürdü.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi