BLASCO IBÂNEZ, Vicente (1867-1928)
İspanyol romancı. I. Dünya Savaşı’nt konu alan popüler romanlarıyla uluslararası üne kavuşmuştur.
29 Ocak 1867’de, Valencia’da doğdu. Kısa bir süre hukuk öğrenimi gördükten sonra gazeteciliğe başladı. Para kazanma amacıyla, serüven romanları basan bir yayınevinde çalıştı. Buradan ayrıldıktan sonra kendi imzasıyla yazdığı ilk romanlarını yayımlatmakta zorluk çekti. Liberal siyasal görüşleri yaşamının hapis ve sürgünlerde geçmesine neden oldu. 1890’da Fransa’ya kaçtı. Bir aftan yararlanıp geri döndükten sonra 1891’de El Pueblo adlı cumhuriyetçi dergiyi kurdu. 1909’da Güney Amerika’yı gezdi. Yaşamının son beş yılını Fransa’da geçirdi. 28 Ocak 1928’de, Mentone’da öldü.
İlk dönem yapıtları Valencia bölgesindeki yaşamı değişik yönleriyle ele alan bölgeci (regionalist) romanlardır. 1894’te yayımlanan Arroz y tartana’da (“Pirinç ve Sal”) orta sınıfı ve ticaret yaşamım, 1898’de yayımlanan La barraca’da (“Kerpiç Damlar”) Huer-ta’da toprak sahipleri ile çiftçiler arasındaki mücadeleleri, 1902’de yayımlanan Cahasy barro’da (“Kamış ve Çamur”) ise pirinç ekicileri ve balıkçıların yaşamlarını, siyasal görüşlerini de yansıtan doğalcı bir üslupla anlatır.
Daha sonraki romanlarında, bölgeci gerçekçilikten çok toplumsal kötülüklerin tartışılması ağırlık kazanır. 19Q8’de yayımlanan Sangre y arena (“Kanlı Arena”) bu tarzın örneğidir. Dünya çapında bir boğa güreşçisi olan yoksul bir gencin öyküsü çerçevesinde o dönem İspanya’sını eleştirel bir tarzda ele alan Sangre y arena İspanya’da çok sevilen romanlarındandır. Filminde ünlü oyuncu Rudolph Valentino’ nun oynadığı bu yapıt yazarın ülkesinin dışında da tanınmasını sağlamıştır.
Başyapıtı sayılan Los cuatro jinetes del apocalipsis (“Mahşerin Dört Atlısı”) 1916’da yayımlanmıştır. Savaşı konu alan bu roman ABD yapımı iki ayrı filme konu olmuş ve 1917’de yayımlanan Mare Nostrum (“Bizim Deniz”) adlı romanıyla birlikte ABD’de en çok satan kitaplar arasına girmiştir.
Blasco Ibânez 19. yy başlarında canlanmaya başlayan gerçekçi-bölgeci İspanyol romanının temsilcilerindendir. Romanlarında doğalcı bir üslup ağır basmakla birlikte tutku, heyecan ve hayal öğelerine de yer vermiştir. Özellikle de, İspanya’dan çok ABD’de popülerleşen savaş romanlarında heyecana ve gerilime dayanan bir anlatım tarzına yönelmiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Arroz y tartana, 1894, (“Pirinç ve Sal”); Flor de Mayo, 1895, (“Mayıs Çiçeği”);Laharraca, 1898, (“Kerpiç Damlar”); Cafias y harro, 1902, (“Kamış ve Çamur”); La catedral, 1903; La bodega, 1906, (“Şarap-Mahzeni”); Sangre y arena, 1908, (“Kanlı Arena”); Los cuatro jinetes del apocalipsis, 1916, (“Mahşerin Dört Atlısı”); Mare Nostrum, 1917, (“Bizim Deniz”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi