BORCHERT, Wolfgang (1921-1947)
Alman öykücü, oyun yazarı, şair. II. Dünya Savaşı sonrasına kadar Alman edebiyatında yaygın olmayan kısa öykü türünün başarılı örneklerini vermiştir.
20 Mayıs 1921’de, Hamburg’da doğdu. Öğretmen bir baba ile yazar bir annenin oğluydu. Lise öğrenimini yarıda bırakıp kitapçı çıraklığı yaptı. Sonra Lüneburg’da tiyatroculuğa başladı, savaş çıkınca da askere alındı. 1941’de Doğu cephesinde yaralandı. Kasıtlı olarak kendini yaraladığı suçlamasıyla üç ay hapis yattı. Sonunda aklandı, ama bu kez de mektuplarında, konuşmalarında devleti, Nasyonal Sosyalist Parti’yi iğneleyici sözler söylediği için hakkında yeniden soruşturma açıldı. Dört ay hapis cezasının ardından 1942-43 kışında gene Doğu cephesine sürüldü. 1943 güzünde sarılık olduğu için askerden terhis edilecekken anlattığı politik fıkralar yüzünden dokuz ay hapse mahkûm oldu. Savaş bitince Hamburg’a dönerek, sürekli hasta olduğu halde bir tiyatroda çalışmaya başladı. Hastalığı ilerleyince hastaneye kaldırıldı. 20 Kasım 1947’de, İsviçre’de, arkadaşlarının yardımıyla gittiği sanatoryumda öldü.
On yedi yaşında, ekspresyonist tarzda şiirlerle yazı hayatına atılan Borchert, Alman edebiyatının klasikleri arasında yer almasını sağlayan yapıtlarını, savaş sonrasında, sürekli olarak hastalıkla boğuştuğu iki yıla sığdırmak zorunda kaldı. Savaşın genç insanlarda uyandırdığı öfkeyi, umutsuzluğu tutkulu bir anlatımla kısa öykülerinde dile getirdi. Savaşın ve savaş sonrası dönemin bütün korkunçluğunu herhangi bir yorum yapmadan, kısa, çarpıcı sahneler halinde sergiledi. Draussen vor der Tür (Kapıların Dışında) adlı oyununda, savaştan dönen insanın duyduğu acılara kayıtsız bir dünya karşısında kalışım anlattı. Ölümünden bir gün sonra Hamburg’da sahneye konulan bu oyun, II. Dünya Savaşı’ndan dönen insanın yazgısını dile getiren ilk Alman tiyatro oyunudur. Bütün yapıtlarında, “yurtsuz, bağsız, mutsuz, kimsesiz, geleceği karanlık, sevmeye susamış, gençliğini yaşayamamış” bir kuşak diye nitelediği kuşağının tedirginliğini yansıttı.
Eserleri
- An diesem Dienstag, kısa öykü, 1947
- Bleib doch Giraffe, kısa öykü, 1947
- Dann gibt es nur eins, şiir
- Das Brot, kısa öykü, 1946
- Das Gewitter, kısa öykü
- Das Holz für morgen, kısa öykü, 1946
- Das ist unser Manifest, 1947
- Der Kaffee ist undefinierbar, kısa öykü
- Der Schriftsteller, kısa öykü
- Die drei dunklen Könige, kısa öykü
- Die Hundeblume, 1947
- Die Katze war im Schnee erfroren, kısa öykü
- Die Kegelbahn, kısa öykü, 1946/47
- Die Kirschen, kısa öykü, 1945 civarı
- Die Küchenuhr, kısa öykü
- Die Stadt, kısa öykü
- Die traurigen Geranien, kısa öykü, 1945 civarı
- Draußen vor der Tür, tiyatro/radyo oyunu, 1947
- Eine Lesebuchgeschichte, kısa öykü
- Jesus macht nicht mehr mit, kısa öykü
- Laterne, Nacht und Sterne, şiir toplamı, 1946
- Mein bleicher Bruder, kısa öykü
- Nachts schlafen die Ratten doch, kısa öykü
- Radi, kısa öykü
- Schischyphusch, kısa öykü
- Versuche Es, şiir
- Vielleicht hat Sie ein rosa Hemd, kısa öykü
- Vier Soldaten, grotesk kısa öykü
- Von drüben nach drüben, kısa öykü
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi