ABBAD b. ZİYAD b. EBÛ SÜFYAN (ö. 100/718), Emevî kumandanı. Künyesi Ebü Harbdir; ne zaman doğduğu bilinmemektedir. Babası Ziyâd’ın Muâviye’ye karşı direnmesi üzerine. Basra valisi tarafından kardeşleri Ubeydullah ve Abdurrahman’la birlikte rehin alındı. Ziyâd 53 (673) yılında ölünce Muâviye tarafından Sicistan valiliğine getirildi. Bu sırada bazı fetihlerde bulundu ve Kandehar’ı zaptetti. Yezîd halife olunca Sicistan valiliğinden azledildi. Yezîd’in ölümünü takip eden karışıklıklar sırasında kardeşi Ubeydullah ile birlikte Dımaşk’a gelen Abbâd, Mervân b. Hakem’in halife olması fikrini destekledi ve Mercirâhit Savaşı’na (684) birlik kumandanı olarak katıldı. Daha sonra Dûmetülcendel’e çekilmek istedi, fakat Muhtâr’ın gönderdiği bir birlikle savaşmak zorunda kaldı. Bu savaşı kazanan Abbâd’ın Halife Abdülmelik devrinde başka bir olaya karışmadığı anlaşılmaktadır. Halife Velîd. kardeşi Süleyman’ı veliahtlıktan azlederek oğlu Abdülaziz’i veliaht tayin etmek isteyince. Abbâd’ın onu bu fikrinden vazgeçirmeğe çalıştığı söylenir. Büyük bir ihtimalle 100 (718) yılında öldü.
Bibliyografya
1- Halîfe b. Hayyât Târîh (nşr. Ekrem Ziya el-Ömerî), Mecef 1386/1967.
2- İbn Kuteybe. el-Ma’ârif (nşr. Servet Ukkâşe), Kahire 1960.
3- Belâzürî, Fütûhu’l-büldân (nşr. M. de Goele), Leiden 1863-66.
4- Belâzürî, Ensâbül-eşrafV (nşr. S. D. F. Goitein), Kudüs 1936.
5- Taberî, Târîh (nşr M. J. de Goeje), Leiden 1879-1901, II, 179. 191194. 196. 392, 1274;
6- Ebül-Ferec el-İsfahânî, el-Eğânî, Kahire 1285/1868.
7- İbnü’1-Esîr. el-Kâmü (nşr. C. I. Tomberg), Leiden 1851-76-Beyrut 1385-86/1965-66.
8- K. V. Zettersteen, “Abbâd”, IA, I, 8;
9- K. V. Zettersteen, “Abbâd b. Ziyâd”, El2 (İng.), I.
TDV İslam Ansiklopedisi