Çini ve Seramik
İslâm seramik sanatının bir buluşu olan lüster tekniği ilk defa Abbasîler devrinde kullanılmıştır. Çinilere ve pişmiş toprak kaplara madenî bir parıltı veren bu teknik, seramik kaplarda altın ve gümüş kapların görünümünü sağlayabilmek için bulunmuş bir tekniktir. Sır üstüne içinde maden oksitleri bulunan bir cila (lüster) sürülmekte ve kap ikinci defa daha az hararetli, dumanlı bir fırında tekrar pişirilmektedir. Böylece cilanın içindeki maden eriyiği, sır üzerinde madenî parıltı veren bir kaplama oluşturmaktadır. Sâmerrâ’daki kazılar sırasında, başta kırmızı olmak üzere dört renkli cila kullanıldığını gösteren çini parçalan bulunmuştur ve Berlin Müzesinde, ortasında bir horoz figürü olan bazı lüsterli çiniler muhafaza edilmektedir. Kuzey Afrika’da Kayrevan Şeydi Ukbe Camii’nin mihrap duvarında bu teknikle yapılmış çiniler kullanılmış olup bunların Ağlebîler zamanında Bağdat’a ısmarlandığı bilinmektedir. Günlük ihtiyaçlar için kullanılan seramik kaplar üzerinde de lüster tekniğinin uygulandığını gösteren tabak ve vazolar bulunmuştur. Kapların kenarında dairevî dilimler ve Sâmerrâ seramiği için tipik olan benek biçiminde dolgular, stilize edilmiş bitki, hayvan ve özellikle insan figürleri görülür. Çok defa kabın şekline uydurulmuş olan figürlerde karikatürü andıran aşırı bir soyutlama dikkati çekmektedir. Bunlardan başka sırlı ve kabartma süslemeli tek renk kaplar, kazıma teknikli (sgrafito), sır üstüne mavi ve yeşil boyalı kaplar da bulunmuştur.
- Abbasilerde İlim ve Kültür Hayatı
- Abbasilerde Dil ve Edebiyat
- Abbasilerde İslami İlimler (Tefsir ve Kıraat)
- Abbasilerde İslami İlimler (Hadis)
- Abbasilerde İslami İlimler (Fıkıh)a
- Abbasilerde İslami İlimler (Kelam)
- Abbasilerde İslami İlimler (Tasavvuf)
- Abbasilerde (Cebir, Geometri, Mantık vb.) İlimler ve Tercüme Faaliyetleri
- Abbasilerde Mantık ve Felsefe
- Abbasilerde Tıp İlmi
- Abbasilerde Astronomi
- Abbasilerde Matematik İlmi
- Abbasilerde Kimya İlmi
- Abbasilerde Tarih İlmi
- Abbasilerde Coğrafya İlmi
- Abbasilerde Sanat
- Abbasilerde Sanat (Mimari, Sivil, Cami Mimarisi)
- Abbasilerde Sanat (Minyatür, Hat ve Tezhip)
- Abbasilerde Sanat (El Sanatları)
- Abbasilerde Sanat (Çini ve Seramik)
TDV İslam Ansiklopedisi