AMASYA MÜLÂKATI
Türlü düzenlere rağmen Sivas Kongresi’nin başarıyla sonuçlanması İstanbul Hükûmeti’ni Anadolu’daki gelişmeleri dikkate almak zorunda bırakmış ve bu hükümetin temsilcileriyle Heyeti Temsili-ye arasında bir görüşme yapılması için harekete geçilmişti. Varılan anlaşma ü-zerine İstanbul Hü’kûmeti adına Bahriye nazırı Salih (Kezrak) Paşa ile albay Naci Eldeniz ve Heyeti Temsiliye adına da Mustafa Kemal Paşa, Rauf (Orbay) ve Bekir Sami (Kunduk) beyler 20 ekim
1919 günü Amasya’da buluştular. Görüşmelerde İstanbul temsilcileri oldukça uysal görünüyordu. Onun İçin taraflar arasında 5 açık ve 4 gizli karar metni üzerinde anlaşmaya varmak güç olmadı. Açık kararlara göre millî bütünlük ve bağımsızlık korunacak; müslüman olmayanlara hiç bir alanda ayrıcalık tanınmayacak; İstanbul Hükümeti Anadolu ve Rumeli Müdafaa! Hukuk Cemiyetl’ni tanıyacak; İtilâf Devletleriyle yapılacak bir görüşmeye Heyeti Temsiliye temsilcileri de çağrılacak; Meclisi Mebusan’ın İstanbul’dan başka bir yerde toplanması sağlanacaktl Gizli kararlar daha çok istilâcı düşmana karşı uygulanacak taktikle ilgiliydi.
Bu sonuçlarıyle Amasya Mülâkatı, Sivas Kongresi’nde seçilen Heyeti Temsiliye’nin İstanbul Hükûmeti’ne boyun eğdirmesi gibi görünürse de, daha sonraki gelişmeler karşısında başarının sadece o tarihte kendini kabul ettirmenin ötesine geçmediği anlaşılacaktı.