Abdülkerîm el-Hattâbî Hareketi.
Kuzey Afrika’da İspanyol ve Fransız sömürgeci güçlerine karşı bir hareket başlatan Abdülkerîm el-Hattâbî (ö. 19631, babasının ölümünden sonra kabilesinin başına geçerek diğer kabilelerle birlikte Rif bölgesinde bağımsız bir devlet kurmak için İspanyollar’a cihad açtı. İspanyollar’a karşı 1921’de büyük Rif ayaklanmasını düzenledi; İspanyol ordusunu mağlûp ederek Rif Cumhuriyeti’ni kurdu ve bu devletin ilk başkanı oldu. Bu başarı, Abdülkerîm’e halk arasında büyük bir nüfuz sağladı. Cumhuriyetin dışarıda tanınması için yapılan teşebbüsler sonuçsuz kaldı. Fransızlar, gittikçe güçlenen Hattâbfye karşı bölgedeki etkili tarikatları ayaklandırmaya çalıştıkları gibi İspanyollar’la da anlaşarak güneyden ve kuzeyden Abdülkerîm’in ordularına saldırdılar ve onları mağlûp ettiler; Abdülkerîm’i de esir alıp sürgüne gönderdiler. Böylece Hattâbî hareketi son bulmuş oldu.
- Afrika’da Başlıca İslami Cihad ve Direniş Hareketleri
- Fülâni Hareketi.
- Tekrûr Devleti ve el-Hâc Ömer.
- Mehdî Hareketleri.
- Somali Mehdisi.
- Senûsîlik Hareketi.
- Emîr Abdülkâdir el-Cezâirî Hareketi.
- Abdülkerîm el-Hattâbî Hareketi.
TDV İslâm Ansiklopedisi