Abdurrahman bin Ebu'z-Zinad Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

ABDURRAHMAN b. EBÜ’Z-ZİNAD
 
Ebû Muhammed Abdurrahman b. Ebi’z-Zinâd el-Medenî (ö. 174/790) Geniş hadis bilgisi ve hadis rivayetiyle tanınan âlim. 100 (718) yılında doğdu. Doğum yeri kesin olarak belli değildir. Babası ünlü fakih Ebü’z-Zinâd Abdullah b. Zekvân’ın künyesine izafetle İbn Ebü’z-Zinâd diye tanınır. Ebü’z-Zinâd tabiînden, Abdur­rahman ise tebeü’t-tâbiînden sayılır. Zehebî, onu altıncı tabaka âlimleri ara­sında zikreder. Rivayetleri daha çok ba­basından olduğu için ilk tahsilini de on­dan yaptığı anlaşılmaktadır. Kıraati, meşhur kıraat âlimlerinden Ebû Ca’fer ve Nâfiden öğrenmiştir. Nâfi’ kıraatine dair bir eser kaleme aldığı bilinmekte­dir. Ayrıca Süheyl b. Ebû Salih, Hişâm b. Urve, Mûsâ b. Ukbe gibi meşhur âlim­lerden rivayetleri vardır. Kendisinden de Saîd b. Mansûr, İbn Cüreyc, Ebü Dâvûd et-Tayâüsî ve diğer bazı hadis âlimleri rivayette bulunmuşlardır.

Abdurrahman b. Ebü’z-Zinâd, daha çok hadis ilmiyle meşgul olmakla birlik­te, fıkhî meselelerde de fetvalar vermiştir. Hadiste genellikle güvenilir ka­bul edilirse de bazı noktalardan tenki­de tâbi tutulmuştur. Bilhassa Hişâm b. Urve’den rivayet ettiği hadislerde güve­nilir bir râvi (hüccet) kabul edildiği hal­de, diğer rivayetlerinde tam manasıy­la sika sayılmamıştır. Cerh ve ta’dil imamlarından Yahya b. Maîn’e göre ise rivayet konusunda zayıftır. Bazı âlimler

Abdurrahman’ı. Bağdat’a gidip yerleş­tikten sonra babasından garîb hadisler rivayet etmesi sebebiyle tenkit ederler. Onun Medine’de iken rivayet ettiği ha­dislerin sahih olduğu, ancak Bağdafta-rivayet ettiklerinin Bağdatlılar tarafın­dan değiştirildiği de ileri sürülmüştür ki bu husus. Irak’a yerleştikten sonra tenkit edilmesine yol açan âmilleri açık­lığa kavuşturması bakımından önemli­dir. Bütün bunlara rağmen Abdurrah­man b. Ebü’z-Zinâd, hadis ilminde ve rivayetinde yeri inkâr edilemeyecek bir âlimdir. Yetmiş dört yaşlarında Bağ­dat’ta vefat etmiştir.

Bibliyografya
 
1- İbn Sa’d, et-Tabakâtü’l-kübra (nşr ihsan Abbas), Beyrut 1388/1968.
2- Hatîb. Târîhu Bağdâd, Kahire 1349/1931.
3- Zehebî. Tezkiretü l-huffâz, Haydarâbâd 1375-77/1955-58.
4- İbnul-Cezerî. Gâyetü’n-nihâye (nşr G. Bergstraesserl, Kahire 1351/1932.
5- İbn Hacer. Tehzîbüt-Tehzib,Vİ, 170-173.
6- Süyûtî. Tabakatul huffâz (nşr. Ali Muhammed Ömer), Kahire 1393/1973.
7- İbnü’l-İmâd. Şezerâtü’z-zeheb, Kahire 1350-51.

TDV İslâm Ansiklopedisi