Ahmed bin Kamil Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

AHMED b. KAMİL
 
Ebû Bekr Ahmed b. Kâmil b. Halef b. Şecere el-Bağdâdî, (ö. 350/961), Kur’an ilimleri ve fıkıh âlimi.

Vekî lakabıyla da tanınır. 260’ta (874) doğdu. Meşhur müfessir İbn Cerîr et-Taber’nin talebesi olup ayrıca Ebû Be­kir el-İsfahânî, Muhammed b. Yahya el-Kisâî, Ahmed b. Ya’kûb el-Bağdâdî ve Ebû Bekir Muhammed b. Hârûn gibi âlimlerden, başta Kur’an ve kıraat ol­mak üzere fıkıh, tefsir, hadis, tarih ve edebiyat okudu. Ebû İsmail et-Tirmizî, Muhammed b. Cehm, Muhammed b. Sa’d el-Avfi, Muhammed b. Mesleme el-Vâsıtr, Ebü Kılâbe er-Rekâşî ve Hüseyin b. Sellâm’dan hadis rivayet etmiş, ken­disinden de Dârekutnî, Ebû Ubeydullah el-Merzübânî. İbn Şâzân. İbn Rizkaveyh, Ebü’1-Alâ Muhammed b. Hasan el-Verrâk ve Yahya b. İbrahim el-Müzenî riva­yette bulunmuşlardır. Dârekutnî, Ah­med b. Kâmil’in hadis rivayetinde titiz olmadığını (leyyinü’l-hadîs) ve bu konu­da yazılı metinlere değil de sadece hafı­zasına dayandığını söyleyerek onu ten­kit etmektedir. Hocası İbn Cerîr’in fıkhî görüşlerine tâbi olduğu rivayeti yanında herhangi bir mezhebi taklit etmediği ve kendine has mezhebî görüşleri bulun­duğu da kaynaklarda zikredilmektedir. Bir süre Küfe kadılığı da yapan Ahmed b. Kâmil, yazdığı eserlerin yanı sıra, aralarında Ebû Bekir b. Mehrân, İbra­him b. Ahmed el-Mervezîve Kadî Ebü’l-Hasan Ahmed b. Muhammed es-Saydalânî gibi âlimlerin de bulunduğu birçok talebe yetiştirmiştir.

Ahmed b. Kâmil’in Mûcezü’t-te3vîl can hükmi (mu’cizi veya mu’cizâü)-Tenzil adlı tefsirinden başka Garîbü’l-Kur3ân-, Kitâbü’t-Takrîb fî keşti’1-ğarîb ve Kitâbü’1-Kırâ’ât isminde eser­leri vardır. Diğer eserlerinin çoğu fıkıh sahasında olup başlıçalan şunlardır: el-Muhtaşai; Kitâbü’l-Hayi; Kitâbü’ş-Şü-rûti’l-kebîr; Kitâbü’ş-Şürûti’ş-şağîr-, Kitâbü’l-Vukuf; Ahbârü’1-kudâti’ş-şu’ara [75] Bunlardan başka Kitâbü Ümmehâti’1-mü’minîn ve el-Fevâ’idü’l-hişân [76] adlı eserleri de vardır. [77]

Bibliyografya

_{1) İbnü’n-Nedîm, el-Fihrist [78], Leipzig 1871, I, 129;
2) Hatîb, Târilju Bağdâd, IV, 357, 359;
3) Yâküt. Mu’cemut-üdebâ’, IV, 102, 108;
4) Zehebî, Mîzânul-i’tidâl, I, 129;
5) a.mlf.. A’lâmü’n-nühelâ. XV, 544, 546;
6) Safedl. el-Vâfî, VII, 298-299;
7) İbnü’l-Cezerî, Gâyetü’n-nihâye, I, 98;
8) İbn Hacer. Lisânvi Mîzân, I, 249;
9) Süyüti. Bugyetül-vu’ât, 1, 354;
10) Keşfü’z-zundn, I, 28; II, 1207;
11) İbnü’1-İmâd. Şezerât, III, 2;
12) İzâhul-meknûn, II, 283, 305, 321, 350, 604;
13) Hediy yetü’l-‘arifîn, 1, 64;
14) Brockelmann, GAL Suppl, I, 226;
15) Sezgin, GAS, I, 524.}

 TDV İslam Ansiklopedisi