Hafta Sonu Tatilinin Cumadan Pazara Alınması Değiştirilmesi, Tarihi, Hakkında Bilgi

Bütün müslüman ülkelerde olduğu gibi Osmanlı toplumunda da hafta tatili cuma günleri yapılır, resmî dairelerle müslümanlara ait ticarî işletmeler o gün kapalı tutulurdu. Cumartesi ise hafta başı olarak kabul edilmişti. Türkiye Cumhuriyetı’nin kuruluşundan kısa bir süre sonra 2 ocak 1924 tarihinde kabul edilen 334 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanun, toplumun alıştığı bu tatil gününü değiştirmedi ve 1. maddesinde, nüfusu 10 000’den yukarı olan yerlerde haftada bir gün (cuma günü) 24 saat hafta tatili yapmak zorunluluğunu koydu. Oysa aynı yıllarda Avrupa’da pazar gününü tatil, pazartesi gününü de hafta başı olarak kabul eden sistem uygulanıyor, bu da Türkiye ile bu ülkeler arasında yapılan resmî haberleşme ve yazışmalarda çoğu zaman ansama ve gecikmelere yol açıyordu. Bunu önlemek amacıyle, 27 mayıs 1935 tarihinde 2739 sayılı Ulusal Bayramlar ve Genel Tatiller Hakkında Kanun ile 394 Sayılı kanunun hafta tatilini cuma olarak öngören hükmü değiştirildi ve hafta tatili pazar gününe alındı. Bu kanunun 3. maddesi, hafta tatilinin 35 saattan az olmamak üzere cumartesi günü saat 13’te başlayacağını hükme bağlayarak süre yönünden de değişiklik getiriyordu. Öte yandan 1 aralık 1926 tarihinde kabul edilen 936 Sayılı kanun da, 394 Sayılı kanunun 4. maddesini değiştirerek, hastahane, vapur, tramvay, günlük gazete, tiyatro ve kütüpnane gibi yerlerdeki işçilerin hafta tatili günlerinde çalışacaklarını, buna karşılık hafta içinde bir gün tatil yapacaklarını öngörmüştü.

27 mayıs 1935 tarihti kanun ulusal bayram ve genel tatil günlerini de belirliyordu; buna göre, 29-30 ekim Cumhuriyet Bayramı ulusal bayram kabul ediliyor, 30 Ağustos Zafer Bayramı. 23 Nisan Ulusal Egemenlik Bayramı (22 nisanın öğle sonrasında başlar), 1 Mayıs Bahar Bayramı, Şeker Bayramı (3 gün), Kurban Bayramı (4 gün), Yılbaşı (31 aralık öğleden sonra ve 1 ocak) genel tatil günleri olarak saptanıyordu. Sonradan 20 haziran 1938 tarihli ve 3466 Sayılı kanunla 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı ile 9 nisan 1963 tarihli ve 221 Sayılı kanunla 27 Mayıs Hürriyet ve Anayasa Bayramı da (26 mayıs öğleden sonra başlar) genel tatillere eklendi.

1935 yılında yürürlüğe giren kanundan 39 yıl sonra çıkarılan kanun hükmünde bir kararnameyle devlet memurlarının haftalık tatil süresi cumartesi ve pazar günlerini kapsayacak şekilde iki güne çıkarıldı. 31 mayıs 1974 tarihinde yürürlüğe giren 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun bazı maddelerinin değiştirilmesine matuf bu 12 sayılı Bakanlar Kurulu kararı devlet memurlarının haftalık çalışma süresini 40 saat olarak saptıyor ve 1 temmuz 1974’ten itibaren cumartesi ve pazar günleri tatil yapmalarını kabul ediyordu. Bankalar Birliği de aynı yönde karar alınca, sınır kapılarınaaıcı banka şubeleri hariç bütün resmî ve özel bankalar haftada 2 gün tatil yapmağa başladılar.

Daha yeni Daha eski