Sosyalist gerçekçilik, marksist sosyalizmin estetik teori yöntemidir. Buna göre sanat ve edebiyat toplumsa! gerçeği yansıtmalı ve toplumun ihtilâlci değişimlerini, proletaryanın rolünü, sosyalist düşünlerin zaferini anlatmalıdır.
S.S.C.B ‘de doğduğu ve daha sonra diğer halk demokrasilerinde geliştirdiği biçimiyle sosyalist gerçekçilik, «sanat için sanat» anlayışının, biçimciliğin, soyutçuluğun ve izlenimciliğin estetik kuramlarına karşı çıkar vs millî sanata, halk sanatına, folklora yönelir.
Sanat burada «toplumsal bilinçsin bîr biçimi, bir öğretim aracı, «içeriğiyle proletaryacı, biçimiyle milliyetçi» (Stalin) bir kültür biçimi olur. Bu teorinin öncüsü rus yazarı Maksim Gorkl’ydl. Birçok defa marksist teoricüer (özellikle A. Jdanov tarafından işlendi. Ama kaynakları Belinski, Cernişevski, Dobrolyubov, Herzen, Plehanov ve Stassov’a kadar çıkar. Sosyalist gerçekçilik, özellikle sanat’ ve kültür kavramlarına, sosyal ve iktisadî altyapıların gelişmesinde saklı çelişkileri yansıtan birer üstyapı ideolojisi olarak takan marksist teoriler bütününe sıkı sıkıya bağlıdır.