ABDÜLLATİF EFENDİ, SÜTÇÜZÂDE (ö. 1099/1688) Musikişinas, mutasavvıf-şair. Meşhur musikişinas Sütçüzâde îsâ Efendi’nin (ö. 1037/1627) oğludur. Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Safâyî, Tezidre’sinde onu Ali ismiyle anmaktadır. Hayatının büyük bir kısmını İstanbul’da geçirdi. Gençlik yıllarında Halvetiyye şeyhlerinden Ümmîsinanzâde Hasan Efendiye intisap etti ve onun hizmetinde bulundu. Bu sebepten Ümmîsinan Hafızı diye tanınmıştır. Bütün bunlardan, hayatını tekke ve zaviyelerde geçirdiği anlaşılmaktadır. 1688’de çıktığı hac yolculuğunda, bu vazifeyi ifa edemeden Kahire’de vefat etti ve orada defnedildi.
Abdüllatif Efendi’nin tasavvufî şiirleri, onun sanat kudretini ortaya koymaktadır. Şiirlerinde Hafız mahlasını kullanmıştır. Ayvansarâyî. VefeydCında onun bir divanı olduğunu söylüyorsa da nüshasına bugüne kadar rastlanmamıştır. Ayrıca o, zamanın önemli musikişinasları arasında yer almış, özellikle kendi şiirlerine yaptığı bestelerle ün kazanmıştır. Mûsikideki ilk hocasının babası olduğu söylenmektedir. Çeşitli el yazması güfie mecmualarında Ümmîsinan Hafızı adına kayıtlı pek çok eserine rastlanıyorsa da bunlardan hiçbirinin notası günümüze ulaşmamıştır.
Bibliyografya
1- Safâyî. Tezkire, Süleymaniye Ktp., Halet Efendi, nr. 112, vr. 59b-60.
2- Salim. Tezkire, İstanbul 1315.
3- Ayvansarâyî. Vefeyât-ı Selâtîn, Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 1375, vr. 20a.
4- Mehmed Şükrî, Silsilename, Hacı Selim Ağa Ktp., Hüdâyî, nr. 1098, vr. 24a.
5- Sicill-i Osmânî, III, 360.
6- S. Nüzhet Ergun, Antoloji, İstanbul 1942.
TDV İslâm Ansiklopedisi