Vedat GÜNYOL, Türk çevirmen, eleştirmen, yayımcı ve yazardır. (İstanbul 1912-İstanbul 9 Temmuz 2004).
1934 yılında Saint-Benoit Fransız Lisesi'ni, 1937 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Daha sonra Paris'te hukuk doktorasını tamamladı (1939). Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu'nda çalıştı (1942-1948) ve Yabancı Diller Okulu'nda Fransızca öğretmenliği yaptı (1959-1962). Ayrıca, Atatürk Erkek Lisesi'nde Fransızca öğretmenliği görevinde bulundu (1963-1973). İslam Ansiklopedisi ve Meydan Larousse ansiklopedisi'nin yazı kurullarında da yer aldı.
Edebiyat hayatına, Yücel dergisinde Fransız romanlarını tanıtan yazılar ve kitap eleştirileriyle başladı. 1952 yılında Orhan Burian ile birlikte Ufuklar dergisini kurdu. Burian'ın ölümünden sonra dergiyi Yeni Ufuklar adı altında yayımlamaya devam etti ve 1976 yılına kadar bu dergide çağdaş edebiyatımızın sorunlarını ele alan yazıları ve eleştirileriyle tanındı. Eleştirilerinin bir bölümünü "Dile Gelseler" (1966) adlı kitapta derledi ve denemelerini "Yeni Türkiye Ardında" (1966) adlı kitapta bir araya getirdi. Ayrıca, dilimize pek çok çeviri eser kazandırdı.
Ayrıntılı Biyografi
Vedat Günyol, 6 Mart 1911'de İstanbul'da doğdu ve 9 Temmuz 2004'te aynı şehirde vefat etti. Türk çevirmen, eleştirmen, yayıncı ve yazar olarak tanınır. Yayımladığı Yeni Ufuklar dergisiyle Sabahattin Eyuboğlu, Azra Erhat ve Halikarnas Balıkçısı gibi isimlerle birlikte Türk hümanizmini kurma çabasında bulundu.
Vedat Günyol'un yaşamı ve kariyeri Arnavutluk kökenli bir babanın ve Diyarbakırlı bir annenin çocuğu olarak İstanbul Fatih'te başladı. İlkokulunu Diyarbakır'da, ortaokulu İstanbul'da tamamladıktan sonra Saint Benoit Fransız Lisesi'nde lise eğitimini aldı ve 1938'de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Üniversite yıllarında çeviri çalışmalarına başladı.
Paris'te Devletler Hukuku doktorasına başlayan Günyol, 2. Dünya Savaşı'nın etkisiyle bu süreci yarıda bıraktı ancak daha sonra tezini tamamlayarak Paris'te bulunduğu dönemde Halide Edip Adıvar ve eşi Adnan Adıvar ile dostluk kurdu.
Türkiye'ye döndüğünde İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde akademik kariyerine başladı ve bir süre avukatlık yaptıktan sonra uluslararası bir bankada hukuk müşaviri olarak görev aldı. Daha sonra İstanbul'da çeşitli okullarda Fransızca öğretmenliği ve çevirmenlik yaptı.
Vedat Günyol, edebiyata çeviri ile adım attı ve Fransız romanlarını tanıtım yazıları ve kitap eleştirileriyle dikkat çekti. Çeşitli dergilerde ve gazetelerde yazılar yayımladı ve 1941'de Cemal Nadir ile birlikte Arkadaş adlı çocuk dergisini yayımladı.
1952'de Orhan Burian ile Ufuklar dergisini çıkarmaya başlayan Günyol, Burian'ın ölümünden sonra dergiyi Yeni Ufuklar adıyla devam ettirdi ve 275 sayı boyunca yayımlandı. Ayrıca Sabahattin Eyüboğlu ile Türkçe'deki çeviri yazınına katkı sağlamak amacıyla Çan Yayınları'nı kurdu ve birçok çeviri kitabı yayımladı.
Vedat Günyol, edebi çalışmaları ve yayıncılığıyla tanınırken, zaman zaman yargılanma süreçleri de yaşadı. Ancak sanat ve edebiyat dünyasındaki katkıları onun anılmasını ve takdir edilmesini sağladı.
Eserleri
Vedat Günyol'un yapıtları çeşitli türlerde eserlerden oluşur:
Deneme / Eleştiri:
Dile Gelseler (1966)
Yeni Türkiye Ardında (1966)
Devlet İnsan mı? (1974)
Bu Cennet Bu Cehennem (1975)
Çalakalem (1977)
Orman Işırsa (1979)
Daldan Dala (1982)
Bilinç Yolunda (1985)
Gölgeden Işığa (1988)
Giderayak Yaşarken (1989)
Güleryüzlü Ciddilik (1986)
Yaşarken (1989)
Güne Doğarken (1992)
Güne Gün Katmak (1995)
Dünden Bugüne (1995)
Yaşa Yaşa Gör Temaşa (1997)
Günlerin İçinden (1999)
Gün Ola Harman Ola (2001)
Kendimce Denemeler (2003)
Uygarlığın Bamteli (2005)
Anı / Günlük:
Uzak Yakın, Bölük Pörçük Anılar (günlük, 1990)
Yine de Yaşarken "Günlükler" (1990)
Yaza Yaza Yaşarken "Günlükler" (1991)
Derleme:
Konuşmalar (Orhan Burian ile, 1995)
Çağdaş Türk Edebiyatının Kıyıcığında (Sabahattin Eyüboğlu ile, 1995)
Araştırma:
W. Shakespeare / Hayatı-Sanatı-Eserleri (Orhan Burian ile, 1955)
Prens Lütfullah Dosyası (Cavit Orhan Tütengil ile, 1977)
Sanat ve Edebiyat Dergileri (1987)
Çeviri:
Vedat Günyol'un çevirileri arasında Paul Valery, Werner Heisenberg, Jean Paul Sartre, Gracchus Babeuf, Bertrand Russel, Thomas More gibi ünlü yazarların eserleri bulunur.