CRONIN, Archibald Joseph (1896-1981)
İngiliz, romancı. Toplumsal sorunları duygusal bir yaklaşımla ele alarak yazdığı çok satan romanları ve bunların sinemadaki uyarlamalarıyla ün kazanmıştır.
19 Temmuz 1896’da, Dumbartonshire’da doğdu, 1981’de öldü. Glasgow üniversitesi’nde tıp öğrenimi gördükten sonra I. Dünya Savaşı sırasında Kraliyet Deniz Kuvvetleri’nde cerrahlık yaptı. Savaşı izleyen yıllarda, Güney Galler bölgesindeki kömür madenlerinde sağlık müfettişi olarak çalışırken kömür işçilerinin yaşamıyla yakından ilgilendi. 1926’da Londra’da doktorluk yapmaya başladı, ama sağlığının bozulması üzerine doktorluğu bıraktı. Doktorluk mesleğini bırakması onu yazarlığa yöneltti, 1931’de yayımlanan ilk romanı Hatter’s Castle (Şapkacının Şatosu) baskıcı bir babanın ailesine çektirdiği acıları anlatan bir tür töre romanı idi. Bundan sonraki romanları ise kömür madenlerini ve maden işçilerini konu edinir. The Stars Look Down (Yıldızlar Bakarken), genç bir doktorun kendini kanıtlama çabalarını anlatan The Green Years (Yeşil Yıllar), bunu devamı olan Shannon’s Way (Pembe Yıllar) hep bu çevrenin insanlarıyla ilgilidir. Aşk romanıyla töre romanını bağdaştırmaya çalışan The Citadel (Şahika), yazıldığı günlerde cüretli bir toplumsal eleştiri olarak görüldü. Cronin, en çok satan romanı olarak kalan The Keys of Kingdom’âz (Cennetin Anahtarları) Hıristiyan hayırseverliği düşüncesini duygusallaştırarak ele alır, sömürgeciliğin dini boyutlarını işler. 1952’de yazdığı Adventures in Two Worlds (İki Dünyada Serüvenler) ise doktorluk mesleğini ele alır.
• YAPITLAR (başlıca): Hatter’s Castle, 1931, (Şapkacının Şatosu); The Stars Look Dosun, 1935, (Yıldızlar Bakarken); The Citadel, 1937, (Şahika); The Keys of Kingdorn, 1942, (Cennetin Anahtarları); The Green Years, 1944, (Yeşil Yıllar); Shannon’s YJay, 1948, (Pembe Yıllar); Adventures in Two Worlds, 1952, (İki Dünyada Serüvenler).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi