PITT-RIVERS, Augustus Henry (1827-1900)
İngiliz, asker ve arkeolog. Gerçekleştirdiği sistemli kazılarla İngiliz arkeolojisinin öncülerinden olmuştur.
Augustus Henry Lane Fox Pitt-Rivers 14 Nisan 1827’de Yorkshire’da doğdu, 4 Mayıs 1900’de Wiltshire yakınlarında Rushmore’da öldü. Sandhurst Askerlik Okulu’nda öğrenim gördükten sonra Kırım ve Hindistan’da görev yaptı. Ateşli silahlar konusunda uzmanlaştı. Güney İngiltere’de, Hythe’de bir atış okulu kurdu. Aile adı olan Lane-Fox’u 1880’e değin kullandıktan sonra amcası general ve baron Pitt-Rivers’ın mirasçısı olarak onun adını aldı. 1882’de, tümgeneralken emekliye ayrıldı ve arkeoloji çalışmalarına ağırlık verdi. Dorset’deki malikânesinin geniş arazisinde 1900’e değin çok sayıda kazı gerçekleştirdi.
Ateşli silahların evrimine ilişkin çalışmaları, onu, gezdiği çeşitli ülkelerde etnografik malzemeleri derlemeye ve araştırmaya yöneltti, ilkel ve tarihöncesi toplumlara ait maddi kültür verilerini içeren büyük bir koleksiyon oluşturdu. 1851’de Bethnal Green’de ve daha sonra Güney Kensington’daki bir müzede topladığı koleksiyonu, 1883’te Oxford’da onun adına oluşturulan etnografya müzesine taşındı.
1880-1900 arasında Ingiltere’deki Roma dönemi buluntu yerlerinden Woodcuts, Rotherley, Lodge, Handley Hill ve Martin Dawn’da yaptığı geniş çaplı kazıların yanında, tarihöncesi kamp yerleşmelerinde ve mezar tepelerinde de araştırmalaryaptı. Buluntulardan sadece sanatsal değerleri olanların değil, tümünün değerlendirilmesine çaba göstermesi ve özellikle gündelik yaşam verilerinin önemini vurgulayan görüşleri, aynı dönemde Mısır’da kazı yapan Flinders Petris ile birlikte, İngiliz arkeolojisinin öncülerinden sayılmasına yol açtı.
Pitt-Rivers Darwinci evrim görüşünden yola çıkarak, yalnız canlıların değil tüm nesnelerin de evrimle geliştiğini ileri sürmüştür. Buna dayanarak, kültür ürünlerinin evrim aşamasındaki dönemlerine göre biçimsel olarak gruplanabileceğini savunmuştur. Evrimsel ayrıma göre düzenlediği sergileme biçimiyle, izleyicinin nesneler arasındaki temel ilişkileri görerek eğitildiği çağdaş müze tasanmcılığının da öncüsü olmuştur. Oxford ve daha sonra Farnham’da oluşturduğu iki müze, çeşitli bölgelere ve dönemlere ait kültür ürünlerinin bir arada sergilendiği böyle bir müzecilik anlayışının örnekleridir.
YAPITLAR (başlıca): Prinûtive Warfare, 2 cilt, 1867-1869, (“İlkel Savaş”); Locks and Keys, 1883, (“Kilitler ve Anahtarlar”); Excavations at Cranborne Chase, 5 cilt, 1887-1903, (“Cranborne Arazisi Kazıları”); Works of Art from Bertin, 1900, (“Beniıı’den (Nijerya) Sanat Yapıtları”); The Evolution of Culture and Other Essays, (ö.s.), J.L. Myres (yay.), 1906, (“Kültürün Evrimi ve Başka Denemeler”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi