Aulus Cornelius Celsus, antik Roma döneminde yaşamış olan bir hekim, yazar ve filozoftur. MÖ 25-50 yılları arasında yaşadığı tahmin edilmektedir. En bilinen eseri "De Medicina" adlı tıp kitabıdır. Bu eser, Antik Roma döneminde tıp alanındaki bilgilerin derlendiği ve sistematik bir şekilde sunulduğu ilk eserlerden biridir.
"De Medicina", tıp bilgisinin yanı sıra cerrahi teknikleri, ilaçların hazırlanması ve kullanımı, diyet, hijyen gibi konuları da içeren kapsamlı bir kaynaktır. Ayrıca, eserde Celsus'un döneminde kullanılan tıbbi terminolojinin ve tanımların kaynağı olduğu için tıp tarihçileri için de önemli bir referans kaynağıdır.
Celsus'un ayrıca retorik ve felsefe alanlarında da eserleri olduğu bilinmektedir, ancak günümüze ulaşan bu eserlerinin sayısı oldukça sınırlıdır. Aulus Cornelius Celsus'un tıp alanındaki katkıları ve eserleri, antik çağın tıp bilgisinin anlaşılmasına önemli bir katkı sağlamıştır.
Ceisus ile ilgili bilgiler yalnızca Ârtes (“Sanatlar”) adıyla derlediği bir ansiklopedinin tıpla ilgili bölümünden kaynaklanmaktadır. Retorik, felsefe, hukuk, askerlik, tarım ve tıpla ilgili bu geniş kapsamlı yapıtın günümüze değin gelebilen sekiz bölümlük De Medicina (“Tıp Üzerine”) adlı kısmı, Papa V. Nicholas (1397-1455) tarafından bulunmuş ve 1478’de basılmıştır. Bu yapıtın sunuş bölümünde, Celsus tıp tarihini ele alarak, geçmiş çağların seksen ünlü isminden söz eder. Ardından gelen sekiz bölümün ilkinde sağlık bilgisi, besin bilgisi, eczacılık, cerrahi, vb gibi konular, ikinci bölümde hastalıklara genel bir bakış, üçüncü ve dördüncü bölümlerde de değişikhastalıkla-nn incelenmesi yer alır. İlaç ve dozlarının ele alındığı beşinci ve altıncı bölümleri, genel cerrahiye ayrılmış
yedinci bölüm izler. Son bölümde doku bilgisine ilişkin bilgiler verilir.
Rönesans döneminin Avrupa’sında en tanınmış bilimsel yapıtlardan biri olan De Medicina’da kalp ve akıl hastalıkları ele alınmış; ateş, ağrı, kızarıklık ve kabartı, iltihaplanmada kesin belirtiler olarak vurgulanmıştır. Ayrıca, vücudun diğer bölümlerinden alınan deri parçalarıyla yüzde yapılan plastik cerrahi ameliyatlar tarif edilmiş, kanayan bir atardamarın bağlanmasından, mesaneden taş çıkarılmasına değin çeşitli cerrahi teknikler ayrıntılı bir biçimde işlenmiştir.
Celsus bir yandan yapıtının zengin içeriğinden dolayı “Romanın Hippokrates’i” diye övülürken, bir yandan da hekimliği bile sorgulanan, katkısı Yunan tıbbının bilgilerini özetleyip aktarmakla sınırlı bir ansiklopedisi olarak da değerlendirilmiştir. Dönemin hiçbir yazarı tarafından Celsus’un adından söz edilmemiş olması bu ikinci savı güçlendirse de yapıtının 50’nin üstünde basımıyla 19. yy sonlarına değin Avrupa’daki tıp okullarında zorunlu olarak okutulacak kadar değerli oluşu, Celsus’un bilime katkısının önemli bir kanıtıdır.
Eeserleri
Aulus Cornelius Celsus'un en ünlü eseri "De Medicina"dır. Bu eser, Antik Roma döneminde tıp alanındaki bilgilerin derlendiği ve sistematik bir şekilde sunulduğu ilk eserlerden biridir. "De Medicina", tıp bilgisinin yanı sıra cerrahi teknikleri, ilaçların hazırlanması ve kullanımı, diyet, hijyen gibi konuları da içeren kapsamlı bir tıp kitabıdır.
Celsus'un ayrıca retorik ve felsefe alanlarında da eserleri olduğu bilinmektedir, ancak günümüze ulaşan bu eserlerinin sayısı oldukça sınırlıdır ve çoğunun kaybolmuş olduğu düşünülmektedir. Aulus Cornelius Celsus'un tıp alanındaki başyapıtı "De Medicina", antik çağın tıp bilgisinin anlaşılmasına önemli bir katkı sağlamıştır.