ÇAO MENG-FU (1254-1322)
Çinli ressam ve yönetici. Ven-jen-hua üslubundaki resimleriyle tanınmıştır.
Çeikang Eyaleti’nin Huçov kentinde doğdu. Sung imparatorluk ailesindendi. O yıllarda Çin’de yeniden sivil yönetime geçilmiş, geleneksel değerler anlam kazanmış ve yöneticiler sınavla seçilmeye başlanmıştı. Çao Meng-Fu daha çocukluğundan yüksek görevler için yetiştirilmiş olduğundan yöneticilik, kompozisyon ve şiir dallarında açılan sınavları başararak devlet memurluğuna atandı. Bu görevi, Sung Hanedanı’nın Türk Moğol boyları tarafından devrilip Kubilay Han’ın imparator ilan edilmesine değin sürdü. Bundan sonra zor günler geçirdiyse de 1286’da Moğol imparatorluk ailesi Yuenler’in yönetimi sırasında yeniden görev aldı. İstilacıların yanında çalışmaktan memnun olmamakla birlikte bu görevini sürdürdü ve Moğollar’ın Çinliler’e karşı katı tutumlarının yumuşamasını sağladı. Beş ayrı imparator zamanında, Hanlin Edebiyat Akademisi müdürlüğü ile Çeikang ve Kiangsi eyaletleri valiliği gibi önemli görevlere getirildi. Ölümünden sonra kendisine Vei Dükü unvanı verildi.
Gençliğinde ressam olan amcasının etkisiyle Ao Şan’ın yanında çalışmış ve Ç’ien Hsüan’dan etkilenmiştir. 1286’da görevli gittiği Kuzey Çin’de, 10. ve 11. yy ustaları Li Çeng, Tung Yüan ve Fan K’uan’m yapıtlarını satın almış ve ilk resimlerinde bunlardan etkilenmiştir. Her zaman kopyacılıktan kaçınmış, resimde en önemli öğenin eskiye yeni bir ruh vermek olduğunu savunmuş, eski ustaların doğaya yaklaşım biçimlerinden yararlanan bir anlatım yönteminin geliştirilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
Resim alanında iki ayrı yol izlemiştir. Bir yandan Yüan döneminde yeniden canlandırılmış olan eski resim üslubu “Yeşil ve Mavi”nin yapay renklerini ve özenli, okunaklı desenlerini uygulamıştır. Öbür yandan ise ven-jen-hua ustası Mi Fu’ya duyduğu hayranlığın etkisiyle mürekkeple çalışmış, bilimsel resmin görüntüde gerçekliğe önem vermeyen kompozisyon düzenini benimsemiştir. 1295’te yaptığı, Ç’iao ve Hua DağlarTnda Sonbahar Renkleri adlı çalışması, eski geleneğe yeni bir yorum getirdiği en önemli yapıtı sayılır. Çizdiği bambu ve hayvan resimleriyle dünyaca tanınırken, özellikle at resimleri, koleksiyoncular tarafından çok aranır olmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Ç’iao ve Hua DağlarTnda Sonbahar Renkleri, 1295, Ulusal Saray Müzesi, Taiwan; Su Köyü, 1302; Atlan Sulama, 13. yy sonu, Saray Müzesi, Peking; Bambu, Kayalar ve Yalnız Orkideler; Koyun ve Keçi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi