CARLO, Alberto (1798-1849)
Sardinya (Piyemonte) kralı. İtalyan Birliği’nin gerçekleşmesi için ilk adımları atmıştır.
2 Ekim 1798’de Torino’da doğdu. 28 Temmuz 1849’da Portekiz’de Porto kentinde öldü. Charles Albert adıyla da anılmaktadır. Carignano Prensi Carlo Emanuele ile Saksonya Prensesi Maria Christi-anaYıın oğludur. 1800’de babasının ölümü üzerine Savoie ve Piyemonte prensi oldu. Cenevre ve Paris’te öğrenim gördü. Fransız Devrimi’nin getirdiği liberal ve milliyetçi düşüncelerin etkisinde kaldı.
1814’te Torino’ya döndü. 1819’da Savoie dükü III.Ferdinando’nun kızı Maria Teresa ile evlendi. Liberaller’in gerçekleştirdiği 1821 Piyemonte ayaklanmasının ardından I.Vittorio Emanuele tahttan çekildi. Yerine tahta çıkacak olan Carlo Felice o sırada Modena’da bulunduğundan Carlo Alberto geçici olarak kral naibi oldu. Ayaklanmacıların isteği doğrultusunda 1812 tarihli İspanya Anayasası’m kabul etti. Ancak, Avusturya’dan yana olan Carlo Felice başa geçer geçmez yeni anayasayı yürürlükten kaldırdı ve Carlo Alberto’yu Floransa’ya sürdü. Avusturya’ nın desteklediği Carlo Felice’nin güçleri Liberaller’i Novara yakınlarında bozguna uğrattı. Liberal önderler İspanya ve Fransa’ya sığındılar.
Fransa’ya geçen Carlo Alberto, 1823’te Fransa’da monarşi yönetimini geri getirmek için düzenlenen İspanya seferine katıldı. Ertesi yıl İtalya’ya döndü. 1831’de Carlo Felice’nin ölmesi üzerine Sardinya kralı oldu. Güçlü bir ordu kurdu. 1833-1834’te Cumhuriyetçi Mazzini yanlılarının ayaklanmasını şiddetle bastırdı.
Alberto sanayileşmeyi teşvik etti; bazı feodal yasaları kaldırdı. Bir devlet şurası ve vilayet meclisleri oluşturdu.
1847’de Avusturya’nın Ferrona’yı işgal etmesi üzerine başkaldıran halkı Milli Kurtuluş Ordusu’yla destekledi. Ardından 1848’de tüm Avrupa’yı saran devrim havasından etkilenerek 13 Mart 1848’de bir anayasa ilan ederek Cesare Balbo’ya ilk meşruti hükümeti kurma görevini verdi. Hemen ardından liberal milliyetçilerin yardımlarına da güvenerek Italyan Birliği’nin oluşması için bir engel olarak gördüğü Avusturya’ya savaş açtı. Önce Lombardiya’yı ele geçirdiyse de daha sonra Temmuz 1848’de Custozza’ da, Mart 1849’da da Mortora ve Novara’da yenilgiye uğradı. Bu bozgunların ardından tahtım oğlu Il.Vittorio Emanuele’e bırakarak Portekiz’e gidip bir manastıra kapandı ve ölene dek ülkesine dönmedi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi