Cengiz ölmeden önce üçüncü oğlu Ögedey’in yerine geçmesini istemişti. Ancak onun büyük kağan oluşu, 1229 kurultayında kardeşi Çağatay’ın desteği ile gerçekleşti.
Ögedey’in kağanlık dönemi, Moğollar için tam bir atılım dönemi oldu. 1234’te Chin devleti yok edildi. Doğu Avrupa’ya büyiik bir sefer yapıldı. Ancak Ögedey’in 11 Aralık 1241 ’de ölmesi bu seferin sonuçlanmasına engel oldu.
Ögedey’in hanımı, Töregene beş yıl ülkeyi bir naibe olarak yönetti. Bu sırada Bati tarafı Batu’nun yönetimindeydi. Ancak kurultay 15 Ağustos Î246’da Ögedey’in oğlu Güyük’ü büyük kağanlığa getirdi. Batı ile ilişkiler giderek sertleşti ve çok geçmeden silahlı bir çatışma olasılığı belirdi. Her iki taraf birbiri üzerine yürümeye başladığı bir sırada, 1249’da öldü. Güyük’ün ölümü ile, ülke yeniden bir kadın naibe yönetimine girdi. Oğul-Kaymış (Oğul-Geymiş) Hatun, 1251 tarihine dek etkili oldu. Bu sırada Batu Han’ın etkisiyle Kağanlık Toluy soyundan, Möngke’ye (Mengü) geçti. Durumdan, Ögedey ve Çağatay soyu hoşnut değildi. Ancak Batu daha önce harekete geçerek basımlarına karşı hayli sert davrandı. Birçok Moğol şehzadesi bu arada hayatını kaybetti.
Möngke döneminde, Çin’de ve Batı Asya’da fetihlere devam edildi. Özellikle, kardeşi Hula-gu, 1258’de Bağdat’ı alarak Abbasî halifeliğine son verdi. Öteki kardeşi Kubilay’da Çin’deki askeri harekâtı yönetti.
Möngke’nin ölümü, 1259’da, Toluy Soyu arasında bir kağanlık mücadelesine yol açtı. Kubilay ile Ank-boğa arasındaki mücadele yıllarca sürdü. Kubilay ile kardeşi Hulagu arasındaki iyi ilişkiler devam ettiyse de, Cuci soyu ile ilişkiler giderek koptu. Özellikle Berke ile Hulagu ara-
sında şiddetli savaşlar başladı. Bu durumda ülke içindeki birlik, hayli etkilendi ve Kubilay, büyük kağanların sonuncusu oldu.
Cengiz’in öbür oğullan Cuci, Çağatay ve Toluy da çeşitli bakımlardan Asya tarihinde önemli roller oynadılar. Cuci, babasından önce ölmesine karşın soyu Asya tarihinde dikkate değer bir sülale olmuştur. Orda, Batu, Berke Şeyban (Şıban) ve Tokoy Temür, sonraki yüzyıllardaki birçok sülalenin atasıdır. Babasının yerine Batu geçmiş, onun çocukları ülkeyi uzun süre yönetmişlerdir.
14. yy başlarında, uzun süreli bir kargaşalık döneminden sonra, egemenlik Batu’nun ağabeyi Orda’mn soyuna geçti. Ülkede Âk-Orda diye anılır oldu. Bu sülalenin en ünlü kişileri Urus Han ile Tokatmış Han’dır. Urus Han’ın neslinden gelenler uzun süre hanlık etmişler, hatta Astrahan Hanlığı 1557’ye kadar sürmüştür. Togay Temür neslinden Uluğ Muhammed Han, Kazan Hanlığı’m kurmuştur. Bu hanlık, 16. yy ortalarına kadar yaşadı. Uluğ Muhammed’in yeğeni Hacı Giray Kırım’a egemen oldu. Kırım Hanlığı 1783’e kadar etkili oldu.
Cuci’nin en küçük oğlu Şeyban’ın nesline bağlı halk, Özbek adını aldı; Ebul-hayr Han, 1447’de Timurlular’ı Harezm’den kovdu; Şeybaniler daha sonra Timurlular’ı Orta Asya ve Horasan ’ dan çıkardılar.
İkinci oğul Çağatay, özellikle 14. yy’da canlanan bir devlet kurdu.
En küçük oğul Toluy babasının sağlığında önemli bir komutandı. 1251’de, Batu’nun desteği ile oğlu Möngke (Mengü) kağan olmuş, sonra da öbür oğlu Kubilay başa geçmişti. Bir diğer oğlu, Hulagu, Abbasî hilafetini yıkarak yöreye egemen oldu, soyu llhanlılar devletini kurdu.
Cengiz han soyu.png” border=”0″ alt=”” width=”393 213″ align=”left” />