ÇAPAN, Cevat (1933)
Türk, yazar, şair ve çevirmen. Tiyatro konusundaki inceleme ve araştırmaları yanı sıra dünya şiirinden yaptığı çevirilerle de tanınmıştır.
18 Ocak 1933’te Danca’da doğdu. 1953’te Robert Kolej’i, 1956’da Cambridge Üniversitesi Ingiliz Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. 1960’ta İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne girdi. 1975’de profesör olduktan bir süre sonra bu bölümdeki görevinden ayrılıp Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Tiyatro Bölümü’ne geçti. 1978-1979 arasında Devlet Tiyatrosu Edebi Kurul Başkanlığı yaptı. Boğaziçi Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. Yeditepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesinde kurucu dekanlık yaptı, İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünü kurdu. Burada 16 yıl boyunca İngiliz Edebiyatı, dünya tiyatrosu ve Shakespeare dersleri verdi. Bu bölümden emekli oldu.
Çapan yazın yaşamına şiir yazarak başladı. İlk şiiri “Güneşli Sahile Yağmur Yağardı” 1952’de Varlık dergisinde yayımlandı. 1960 yıllarında ise çalışmalarında tiyatro incelemeleri, eleştirileri ile oyun ve şiir çevirileri ağırlık kazandı. İrlanda Tiyatrosunda Gerçekçilik adlı çalışmasının yanı sıra İrlandalı oyun yazarı J. O’Casey’den Kırmızı Güller’i Türkçe’ye çevirdi. Bunun dışındaki oyun çevirileri, J. Whiting’ den Yürüyüş Türküsü ve Şeytanlar, A. Wesker’den Kökler ve Piscator’un Tolstoy’dan uyarladığı Savaş ve Barış’tıt. Değişen Tiyatro adlı yapıtında, tiyatro dilinin özelliklerini ve tarih içinde geçirdiği değişimi inceler.
Cevat Çapan’m çevirileri arasında Yunan şairleri Sappho, Y.Seferis, Y.Ritsos, K.Kavafis ve O.Elitis’in şiirleri ile E.Fischer’in Sanatın Gerekliliği, G.Thomsonun Marksizm ve Şiir, G. Lukacs’ın Çağdaş Gerçekçiliğin Anlamı ve N. Lynton’nun Modern Sanatın Öyküsü gibi önemli kuramsal yapıtları da vardır. Ayrıca halen Cumhuriyet gazetesinin kitap ekinde Şiir Atlası köşesinde şiir çevirileri yayınlamaktadır.
Eserleri
Şiir
- Dön Güvercin Dön (1985)
- Doğal Tarih (1989)
- Sevda Yaratan (1994)
- L’hiver est fini (1996)
- Bana Düşlerini Anlat ( 2007 ) YKY
- Şiir Çevir Denize At (2008) Cumhuriyet Kitapları
- Ara Sıcak ( 2009 ) YKY
İnceleme
- İrlanda Tiyatrosunda Gerçekçilik (1966)
- Değişen Tiyatro (1972)
- John Whiting. Çağdaş Bir Oyun Yazarı, (Birinci Basım, Yankı Yayınları, 1975) Norgunk Yayıncılık, 2007.
Antolji
- Çin’den Peru’ya (1966)
- Çağdaş Yunan Şiiri Antolojisi (1982)
- Çağdaş İngiliz Şiiri Antolojisi (1985)
- Çağdaş Amerikan Şiiri Antolojisi (1988)
- Dünya Yazınından Seçilmiş Aşk Şiirleri (1993)
- Şiir Atlası I (1994)
- Şiir Atlası II (1995)
- Şiir Atlası III (1996)
- Yürekteki Ok – Dünya Edebiyatından En Güzel Aşk Şiirleri (2009)
Çeviri
- Hiroşima Sevgilim (çeviri) – Senaryo kitabı, yazan: Marguerite Duras, Uğrak Kitabevi yayınları, 1966.
- Dünyayı Taşıyor Omuzların (çeviri) – Şiir kitabı, yazan: Carlos Drummond De Andrade, Yapı Kredi Yayınları, 2008.
- Her Şey Ayartabilir Beni (çeviri) – Şiir kitabı, yazan: W. B. Yeats, Helikopter yayınları, 2011.
- Kırmızı Güller (çeviri) – Oyun kitabı, yazan: Sean O’Casey, İş Bankası Kültür Yayınları, 2009.
Ödülleri
- 1986 Behçet Necatigil Şiir Ödülü (Dön Güvercin Dön ile)
- 2008 Altın Portakal Şiir Ödülü (Bana Düşlerini Anlat)
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi