DANDOLO, Enrico (1108-1205)
Venedik Cumhuriyeti dükü. Yönetimi sırasında Venedik büyük bir güç haline gelmiştir.
1108’de Venedik’te doğduğu sanılmaktadır. 14 Haziran 1205’te İstanbul’da öldü. Venedik’li tanınmış bir ailenin oğludur. Uzun yıllar elçilik yaptıktan sonra 85 yaşında Venedik dükü seçildi.
Düklüğünün ilk yıllarında Pisa armadasını yendi. On yıl önce Venedik’e karşı isyan eden ve giderek Venedik ticari donanmasına rakip hale gelmiş bulunan Zara’yı kanlı bir savaş sonunda tekrar Venedik’e bağladı. Bu olay üzerine Papa, Dandolo’yu ve bütün Venedikliler’i, Hıristiyanlar’ı Hıristiyanlar’a kırdırdıkları savıyla aforoz etti.
Dandolo’nun asıl amacı IV. Haçlı seferi önderlerinin Mısır ve Filistin’e karşı yapmayı tasarladıkları seferi Constantinople’a (İstanbul) yönelterek, Bizans İmparatorluğu’nu yıkmaktı. Dandolo, askerleri kendi gemileriyle taşımak üzere IV. Haçlı seferi önderleriyle bir antlaşma imzaladı. Nisan 1204’teki İstanbul kuşatmasını yönetti. İstanbul zaptedildikten sonra kendisine İmparatorluk önerildiyse de bunu kabul etmeyerek, seferin Venedik’e sağladığı nimetlerle yetindi. Propontis (Marmara) kıyısından Adrianapo-lis’e (bugünkü Edirne) kadar uzanan arazi şeridini, Epir’i, Akarnaia’yı, Aitolya’yı, Pelopones’in büyük bir kesimini, Euboia’yı ve Yunan adalarını Venedik’e kattı. Bizans imparatorluğu zaptedildiği gibi, Venedik de büyük bir güç haline gelmiş oldu.
Dandolo’nun düklüğü sırasında Venedik kurumlan gelişti, geleneksel hukuk yazılı yasalarla pekiştirildi. Dandolo ve onu izleyecek Venedik düklerine 15. yy’a kadar sürmek üzere “Romalmparatorluğu’nun dörtte birbuçuğunun efendisi” unvanı verildi.
• KAYNAKLAR: E. Bradford, The Sundered Cross: The Story of the Fourth Crusade, 1967; U. Gozzano, Enrıco Dandolo, 1961; M. Oliphant, The Makers of Yenice: “* Doges, Conquerors, Painters and Men of Letters, 1887; S. Runcıman, A Hıstory of the Crusades, 1954.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi