CATULLUS, Gaius Valerius (İÖ 84-54)
Romalı şair. Roma Cumhuriyeti’nin son dönemlerindeki Neoterici adı verilen yeni şairlerin önde gelenlerindendir.
Yaklaşık olarak IÖ 84’te Verona’da doğduğu, İÖ 54’te Roma’da öldüğü sanılmaktadır. Yaşamı hakkında fazla bilgi yoktur. Babasının varlıklı ve Caesar’a yakın bir kişi olduğu biliniyor. Şiirlerinden edinilen biigiye göre çok sevdiği erkek kardeşi genç yaşta ölmüştür. Catulius yaşamının büyük bölümünü Roma’da geçirmiş, İÖ 57-56 yıllarında Bitir.ya Valisi
G.Memmius ile birlikte Orta Doğu’da bir geziye çıkmıştır. Şiirlerinin birçoğunun konusu olan “Les-bia”, devlet adamı P.Cİodius Pulcher’in kızkardeşi ve Q.Metellus Ceier’in karısı oian Clodia’dır. Kendisinden üstün bir tabakadan gelen evli bir kadınla arasındaki bu “yasak aşk’Tn başiayışı, getirdiği mutluluk ve hayai kırıklıkları Catullus’un birbirini izleyen yirmi beş lirik şiirinin ana temasım oluşturur.
Catullus’tan günümüze kalan 116 şiir, sağlığında kitap haline getirilmemiş, yüzyıllar boyunca elden ele geçerek ve kopya edilerek bugüne ulaşmıştır. Bir bütün olarak ele alındıklarında, Catullus’un şiirleri, içerdikleri biçimsel denemelerin zenginliği, çeşitliliği ve duygusal yoğunluklarıyla tüm Latin şiiri içinde ön plana çıkarlar. Catulius ve onun öncülüğünü yaptığı neoterici (Yeni Şairler), klasik Roma edebiyatının biçimlerinden uzaklaşmış, tragedya ve destan biçimlerine karşı lirik şiiri yeğlemişler, kendilerine örnek olarak Yunan ve özellikle İskenderiye tarzlarını seçmişlerdir. Catullus’un şiirleri önemli ölçüde Sapp-ho’nun etkisi altında yazılmıştır ve ölçüleri açısından eşine rastlanmadık bir çeşitlilik gösterirler. Catulius’ un 116 şiiri içerik açısından da oldukça zengindir; bu şiirlerin arasında aşk şiirinden ağıt ve taşlamaya, nükteli kısa şiirlerden destan boyut ve içeriğine yaklaşan uzun şiirlere dek her türlü tarz aynı ölçüde bir başarı ve duygusal yoğunlukla işlenmiştir.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi