COLIGNY, Gaspard de (1519-1572)
Fransız asker ve devlet adamı. Calvinizm’in öncülerindendir.
16 Şubat 1519’da Châtillon-sur-Loing’da doğdu, 24 Ağustos 1572’de Paris’te öldü. Mareşal Gaspard de Coligny’nin oğludur. Katolik olarak yetiştirildi. I. François döneminde saraya girdi ve kısa sürede kralın güvenini kazandı. 1547’de I. François’nm yerine tahta çıkan II. Henri tarafından piyade albaylığına getirildi. 1552’de amiral, 1555’te Picardie valisi oldu. Amiralliği sırasında, Fransa’nın Yeni Dünya’daki sömürgelerini genişletme siyasetini yönetti. 1556’da başlayan Fransa-İspanya savaşma katıldı. 1557’de, savaşta üstünlüğün Ispanya’ya geçtiği sırada, Saint-Quentin savunmasını gerçekleştirerek, Fransız birliklerine zaman kazandırdı. Bu sırada tutsak düştü ve Nisan 1559’da Cateau-Cambresis Barış Antlaşması imzalanana dek tutsak kaldı.
1558’de, reform hareketlerine katıldı ve kısa sürede Calvinistler’in sözcüsü oldu. Protestanlar’la Katolikler arasındaki çelişkileri yumuşatmaya çalıştı, bunda başarılı olamadı. 1562’de Protestan halkın Guise Dükü tarafından yönetilen bir silahlı saldırıya uğramasıyla, 1598’e dek sürecek olan din savaşları başlamış oldu. 1562-1563 yıllarında, 1567’de ve 1568-1570 arasında üç kez Katoiikler’e karşı savaşan Calvinist orduların komutasını üstlendi.
Din savaşlarının ardından imzalanan Saint-Germain Barış Antlaşması ile Kral IX. Charles’m üzerindeki nüfuzunu artırdı ve 1571’de yeniden saraya kabul edildi.
Coligny Fransa ile Ispanya arasında bir savaş çıkması için çalışmaya başladı; Fransa’nın geleneksel düşmanı Ispanya ile savaşması halinde Fransa’da birlik sağlanacağını, uluslararası Protestanlık davasının güç kazanacağını umuyordu. Katolikler ve ana kraliçe Catherine de Medicis, Colıgny’nin Kral Charles üzerindeki nüfuzundan rahatsız oluyorlar, savaş konusundaki görüşlerine şiddetle karşı çıkıyorlardı. Sonunda Catherine bir entrika düzenleyerek, Charles’e Calvinistler’inkendisine bir suikast düzenlediklerini bildirdi. Bunun üzerine,kralın emrivle gerçekleştirilen Saint-Barthelemy katliamıyla başta Coligny olmak üzere birçok Calvinist öldürüldü. Bu tarihten yedi yıl sonra toplanan meclisin kararıyla Coligny hain ilan edildi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi