CARVER, George Washington (1864-1943)
ABD’li tarım uzmanı. Güney’de yeni tarım tekniklerinin bulunmasına ve uygulanmasına öncülük etmiştir.
1864’te Missouri Eyaleti’nin Diamond Grave kentinde doğduğu sanılan George W. Carver köle olarak dünyaya geldiğinden doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. 5 Ocak 1943’te Tuskegee kentinde öldü. ABD’deki iç savaşın sonlarına doğru köle hırsızları tarafından annesi ile birlikte Arkansas’a kaçırıldı. Burada annesini kaybeden ve hastalanan George’u bulan sahibi Moses Carver, bir yarış atı karşılığında onu geri aldı. ABD Anayasası’nda 1865’te: yapılan değişiklikle kölelik yasaklandığında, George da özgürlüğüne kavuştu; ancak, ortaöğrenim yaşma değin soyadını aldığı Carver’m yanında kaldı.
İlköğrenimini, Neosho kentinde bir siyah okulunda yaptıktan sonra Kuzey eyaletlerinde ortaöğrenim olanakları aramaya başlayan Carver, Kansas Eyaleti’nin Minneapolis kentinde bir liseye girmeyi başardı. Bu eyalette başvurduğu bir üniversiteye siyah olduğu gerekçesiyle kabul edilmeyince, Iowa’ya gitti ve Indianola’daki Simpson College’a kabul edildi. 3 yıl sanat ve piyano öğrenimi gördü, daha sonra Iowa Eyalet Tarım Okulu’nda başladığı tarım öğrenimini 1894’te’ tamamladı. 1896’da da lisanüstü derecesi aldı. Aynı okulda öğretim üyeliğine atanan Carver, Alaba-maEyaleti’nin Tuskegee kentindeki Tuskegee Enstitüsünün kurucusu ve başkanı Booker T. Washington’ un çağrısı üzerine, enstitünün tarım bölümü başkanlığı göreviyle Tuskegee’ye gitti, 1905’te enstitünün tarımsal araştırmalar bölümü başkanlığına getirildi. Siyahların daha iyi bir öğrenim görebilmeleri için kurulmuş olan bu enstitüdeki görevi kabul ettikten sonra yaşamını Güney eyaletlerinde yaşayan siyahların eğitimine ve bölgenin iktisadi kalkınmasına adadı.
Carver, Tuskegee’ye gittiğinde Güney’in geleneksel tarımsal ürünleri olan pamuk ve tütün, yaşamlarım çiftçilikle kazanmaya çalışan siyahları hiç bitmeyen borçlar içinde yaşamaya mahkûm ediyordu. Carver’ın ilk önerisi toprağın azotunu tüketmeyen, ayrıca zengin protein içeriğinden dolayı siyah çiftçilere daha sağlıklı bir yaşam sağlayacak baklagillerin pamuk ve tütünle dönüşümlü olarak ekilmesiydi. Özellikle yer fıstığı ekimini yaygınlaştırmayı başardıktan sonra ürün fazlasından nasıl yararlanılabileceği konusunda çalışmalar yapan Carver, yer fıstığından yaklaşık 300, tatlı patatesten 118, “pecan” cevizinden de 60’ın üzerinde, yağ, peynir, un gibi giyecek maddelerinden, sentetik plastik, tutkal gibi sanayi ürünlerine değin çok çeşitli yan ürünler geliştirdi. Bunların dışında, tahta tozundan sentetik mermer, bamya elyafından ip, hasır ve halat, yapraklardan ve bataklık çamuru karışımından da gübre imal etmeyi başardı.
Carver, bütün çalışmalarını ve buluşlarını hiçbir kişisel çıkar gözetmeden dünyaya açıklamış ve başta Güney’li çiftçiler olmak üzere herkesin yararlanmasını sağlamıştır. Carver’ın ünü kısa zamanda dünyaya yayılmış, çeşitli ülkelerden tarıma ilişkin problemlerin çözümü için kendisinden yardım istenmiştir. 1916’da Londra’daki Royal Society üyeliğine seçilmiş, birçok ödül kazanmıştır. Franklin Roosevelt, Mahatma Gandhi gibi ünlü devlet adamlarıyla da dostluğu olan Carver, bütün yaşamı boyunca ırkçılığın ancak eğitimle ortadan kaldırılabileceğine inanmış ve siyahların eğitimi için çaba harcamıştır.
Dünya çapında ünü, siyah-beyaz ilişkilerinde ılımlı ve ölçülü tavrıyla uzun bir süre ABD’li siyahlara bir örnek oluşturan Carver’ın bu nitelikleri, özellikle 1960’larda başlayan, siyahların haklarını savunmaya yönelik politik hareketlerin (Civil Rights Movement) ışığında sorgulanmış, kendisinin daha çok beyazların siyahlara örnek olarak sundukları aşırı uzlaşmacı bir kişiliğin simgesi olduğu vurgulanmıştır.
• KAYNAKLAR: A.W. Bontemps, The Story of George Washington Carver, 1954; L. Elliott, George Washington Carver: The Man Who Overcame, 1966.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi