CLAUDE, Georges (1870-1960)
Fransız, mucit. Havanın sıvılaştırılması ve amonyak üretimi üzerinde çalışmıştır.
Georges Claude 24 Eylül 1870’te Paris’te doğdu, 23 Mayıs 1960’ta St.Cloud’da öldü. Babası bir cam fabrikasının yöneticisi idi. 1886’da Ecole de Physique et Chimie’den mezun oldu. Teknoloji alanındaki başarılarından, özellikle de kendi geliştirdiği neon tüplerinden bir servet edindikten sonra politika ile de ilgilendi. 1919’da Action Française’e katıldı. 1928 seçimlerinde aday oldu ve kaybetti. II. Dünya Sava-şı’ndan sonra düşmanla işbirliği yapmakla suçlandı. Suçunu kabul eden Claude dört buçuk yıl hapis cezasından sonra bir süre de polis gözetiminde kaldı.
Claude 1889-1896 arasmdaçalıştığıUsines Muni-cipales d’Electricite des Halles’de elektrik kazalarına karşı işyeri güvenliğini artıran önlemler geliştirdi ve uyguladı. 1890-1902 yıllarında Compagnie Française Houston-Thomson’da çalışırken asetileni aseton içinde eriterek emniyetle taşıma yöntemini buldu. Havanın sıvılaştırılması çalışmalarına başladı, ayrıca termodinamik prensiplerini kullanarak gazın genişlemesinden kaynaklanan enerjinin elektrik üretiminde daha verimli olarak kullanılabileceğini gösterdi. Bu çalışmayı 1917-1920 arasında atmosferdeki argon gibi asal gazların ayrılması üzerinde yoğunlaştırdı. Asal gazlarla yaptığı araştırma sonucu neon gazından elektrik akımı geçirerek ışık üretilebileceğini buldu. Bu buluşundan yararlanarak aydınlatma ve reklamcılıkta kullanılmak üzere değişik şekiller verilebilen neon lambalar geliştirdi. I.Dünya Savaşı sırasında patlayıcılarda sıvı oksijen kullandı ve amonyak sentezi için o dönemde kullanılan 200 atmosferlik basınç yerine 1000 atmosferlik basınca çıkmanın avantajını gösterdi. Bu alanda başka katkıları da olduysa da bugün amonyak üretimi Haber’in geliştirdiği yöntemle yapılmaktadır.
Claude 1925-1933 arasında termodinamiğin prensiplerinden yararlanarak, okyanuslarda yüzey ve dip suları arasındaki sıcaklık farkından enerji üretme projesi üzerinde çalıştı; ancak büyük para ve zaman harcanmasına karşın proje başarısızlıkla sonuçlandı.
Claude’un en önemli buluşu olan havanın sıvılaş-tırılması bugün de önemini kor makta, hem sanayide dondurma işlemlerinde, hem de azot, oksijen, argon ve diğer asal gazların üretiminde kullanılmaktadır.
• YAPITLAR (başlıca): L’air liquide, 1903, (“Sıvılaştırılmış Hava”); Souvenirs et enseignements d’une campagne electorale, 1932, (“Bir Seçim Kampanyasından Anılar ve Dersler”); Ma vie et mes inventions, 1957,(“Yaşamım ve Buluşlarım”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi