COURTELINE, Georges (1858-1929)
Fransız, romancı ve oyun yazarı. Orta sınıfı ve bürokrasiyi eleştirdiği oyunlarındaki sıradan kahramanlarıyla halkın çok sevdiği bir yazar olmuştur.
Asıl adı Georges-Marcel-Victor Moineaux’dur. Tours’da doğdu, 25 Haziran 1929’da Paris’te öldü. Babası Jules Moineaux romancı ve kısa oyun yazarıydı. Courteline’in çocukluğu Paris’te geçti. 1870’te Prusya orduları Paris’i kuşatınca, ailesi Meaux’ya kaçtı. Courteline öğrencilik yıllarında okuldaki tiyatro çalışmalarına, derslerinden daha çok ilgi gösteriyordu. 1878’de babasının isteğiyle 13.Süvari Alayı’na katıldı, ancak bir yıl sonra sağlık nedeniyle askerlikten ayrıldı. 1886’da ilk romanı Les Gaîtes de l’escadron (“Alay Eğleniyor”) yayımlandı. Daha sonra, Montmartre’daki bir kabarede oynanan kısa oyunlar yazdı. 1891’de yazdığı Lidoire, Andre Antoi-ne’m tiyatrosunda sahnelenince adını duyurdu. 1912’ye değin yazdığı oyunlarla ilgi topladı. İki kez evlendi. 1925’te sağ bacağı ameliyatla kesildi. Aynı yıl ikinci bir ameliyat sırasında öldü.
Courteline ülkesi dışında pek tanınmamakla birlikte, Fransa’da Moliere’den sonra ikinci büyük komedi yazarı olarak ün yapmıştır. 1893’te sahnele-; nen başyapıtı Boubouroche’da başarıyla çizdiği Boubouroche tipiyle orta sınıf insanlarının kendini beğenmişliklerini ve aşırı kendine güvenlerini alaya almıştır.
Courteline yaşamı boyunca girip çıktığı çevrelerde, orduda, devlet dairelerinde ve yüzyıl başındaki Paris kahvelerinde tanık olduğu budalalıkları halkın kolayca anlayabileceği bir dille sahneye aktarmış, yarattığı kalender kahramanlarla, yeni bir “Galyalı ruhu” yakalamıştır.
• YAPITLAR (başlıca).-Oyun:Lidoire, l89l;Boubouroche, 1893; Les Gaîtes de l’escadron, 1895, (“Alay Eğleniyor”); Monsieur Badin, 1897,(“Bay Badin”);LaPaix chez soi, 1903, (“Evde Huzur”). Roman: Les Gaîtes de Pescadron, 1886, (“Alay Eğleniyor”); Le Train de 8h47, 1888, (“8:47 Treni”).
• KAYNAKLAR: J.Dessuet, Georges Courteline, l’humo-riste français, 1928; R.Lebrun, Georges Courteline, 1906; M.Richards, Le Comique de Courteline, 1950.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi