CLEVELAND, Stephen Grover (1837-1908)
ABD’li siyaset ve devlet adamı. 1885-1889 ve 1893-1897 dönemlerinde başkanlık yapmıştır.
18 Mart 1837’de New Jersey Eyaleti’nde, Cald-well’de doğdu, 24 Haziran 1908’de Princeton’da öldü. Bir Presbiteryen papazının oğludur. Buffalo’da hukuk öğrenimi gördü. 1859’da New York barosuna kabul edildi. Daha sonra Demokratik Parti’ye girdi. 1863’te Flrie ilçesi başsavcı yardımcılığına getirildi. 1865-1870 arasında özel bir firmada çalışarak hukuk konusundaki bilgi ve deneyimini arırdı. 1881-1882 arasında DemokratikParti’den Buffalo belediyebaşka-nı oldu. 1883’te de New York Eyaleti valiliğine seçildi.
Demokratik Parti 23 yıldır başkanlığı Cumhuriyetçi adaylara kaptırıyordu. Reformcu yanı ile De-
mokratik Parti’nin adayı olan Cleveland, 1885’te; Cumhuriyetçi aday James G.Blaine karşısında üstünlük kazanarak başkan seçildi.
Cleveland’m başkanlığı döneminde kamu hizmetleri artırıldı, gümüşe dayalı para basılmasına son verildi ve gümrük reformu yapıldı. Yüksek gümrüklerin karşısında olan Cleveland, Mills Tasarısı olarak adlandırılan ve gümrüklerde belli bir oranda indirim uygulayan tasarıyı kabul etti.
1888 seçimlerinde temel tartışma konusu gümrükler oldu. Cumhuriyetçi Parti adavı Benjamin Harrison’u koruyucu gümrük yanlısı işadamları ve sanayiciler destekliyordu. Seçimleri kazanamayan Cleveland, Ne w York’a döndü, ancak politikadan uzaklaşmadı. 1890’da çıkarılan Mc Kinley gümrük yasasına, gümüşe davalı madeni para basılması yoluyla piyasadaki paranın artırılmasına karşı çıkan Cleveland 1892 seçimlerinde yeniden başkanlığı elde etti.
1893 iktisadi bunalımı sırasında Amerikan halkı, dikkatini para sorununun çözümüne çevirdi. İşadamları da para sistemine olan güvenlerini yitirmeye başladıklarını belirtiyorlardı. ABD kamuoyu bunalımdan Demokratlar ı ve Cleveland’ı sorumlu tutuyordu. Bunalımı hükümetin gümüş alınılarını artıran Sherman Gümüş Alım Yasası’na bağlayan Başkan Cleveland, 1893’te Amerikan Kongresi’nden bu yasanın geri alınmasına ilişkin bir karar çıkmasını sağladı. Altın stoklarının gittikçe azaldığı 1893 ve 1894’te bunalım daha da derinleşti. Cleveland azalan altın stoklarım yenilemek için bankerlerden altın satın almaya başladı.
Cleveland, dış politika alanında, Küba’nın Ispanya’ya karşı başlattığı ayaklanmaya karışmamayı yeğledi. Buna karşm 1895-1896 arasında Venezuela ile Ingiliz Ginesi arasındaki sınır anlaşmazlığına müdahale etti. Ingiltere’nin Venezuela üzerinde hiçbir hak iddia edemeyeceğini söyledi. Ingiltere’nin uzlaşmaya yanaşması Cleveland’ın prestijini artırdı.
1896’da Demokratik Parti serbest gümüş para basılması yanlısı William J.Bryan’ı aday gösterince Cleveland politikadan uzaklaştı. Yaşamının bundan sonraki yıllarını yazarak, Princeton Universitesi’nde zaman zaman ders vererek geçirdi.
• YAPITLAR (başlıca): Presidential Problems, 1904, (“Başkanlık Sorunları”).
• KAYNAKLAR: R.M.Mc Elrov, Grover Cleveland, 2 cilt, 1923; J.Rogers Hollingsworth, The Whirligıg of Politics: The Democracy of Cleveland and üryan, 1963; H.S.Merrill, Bourbon LeadertGrover Cleveland and the Democratic Party, 1957; A.Nevins, Grover Cleveland: A Study in Courage, 1944.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi