BUCKLE, Henry-Thomas (1821-1862)
İngiliz, düşünür ve tarihçi. Coğrafi belirlenimciliğin savunucularındandır.
24 Kasım 1821’de Kent’teki Lee’de doğdu, Şam’ da öldü. Sağlık nedenleriyle okula gidemeyen Buckle kendi kendini yetiştirdi. Daha 20 yaşma gelmeden İngiltere’nin en iyi satranç oyuncuları arasında yer aldı. 1840’ta babasının ölümünden sonra uzun bir Avrupa gezisine çıktı. Bu süre içinde geniş kapsamlı tarih yapıtını hazırladı. 1859’da Londra’ya, daha sonra da araştırmalar yapmak için Mısır ve Kudüs’e gitti. Şam’da yakalandığı tifo hastalığından kurtulamayarak öldü.
Buckle, Mill’in Görüngücülük’ü ve Comte’un Olguculuk’undan etkilenerek tarihsel gelişmenin evrensel yasalara uygun olduğunu göstermeye çalıştı. Tümevarım yöntemiyle toplum gelişmesini yönlendiren nedenleri ortaya çıkarmak amacını güttü.
Buckle, Meçnikov gibi, toplumsal olaylarla coğrafya koşulları arasında sıkı bir ilişki olduğunu varsayarak sosyal gelişmede temel etkenin bu koşullar olduğunu ileri sürdü. Ona göre tüm toplumsal olaylar, toprak özellikleri, iklim, su kaynakları ve akarsuların durumuna göre belirlenmektedir.
Buckle bir yandan toplumsal olayların Tanrı’ca belirlendiği görüşüne karşı çıkarken diğer yandan, düşüncelerini ve kuramlarını sömürgeciliğin savunulması yönünde kullanmıştır.
YAPITLAR (başlıca): History of Civilisation in England, 2 cilt, 1857-1861, (“İngiltere’de Uygarlığın Tarihi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi