CATTELL, James Mc Keen (1860-1944)
ABD’li psikolog ve yayımcı. Deneysel psikolojinin öncülerindendir.
25 Mayıs 1860’ta Easton’da doğdu, 20 Ocak 1944’te Lanchester’da öldü. 1880’de Easton’daki La-fayette College’ı bitirdi. Almanya’ya giden Cattell Göttingen Üniversitesi’nde felsefeci Rudolf Hermann Lotze ile ve Leipzig Üniversitesi’nde Wilhelm Wundt’ la çalıştı. 1881-1882 yıllarını Baltimore’daki Johııs Hopkins Üniversitesinde geçirdi ve burada psikolog G.Stanley Haii’ın öğrencisi oldu. 1886’da Leipzig Üniversitesinden doktora derecesi aidi. 1888’de Pennsylvania Üniversitesinde ders vermeye başlayan Catteil, burada bir psikoloji îaboratuvarı kurulmasına katkıda bulundu. 1891’de Columbia Üniversitesindeki psikoloji bölümünün başına getirildi ve zihin testlerinin gelişimi için çalışmalar yaptı.
1894’te psikolog James Mark Baldwin ile birlikte Psychological Review dergisini (“Psikoloji Dergisi”) kurdu ve 1894-1944 arasında Science (“Bilim”) adlı derginin editörlüğünü yaptı. 1900-1915 arasında Popular Science Monthly (“Popüler Bilim Dergisi”), 1915-1943 arasında da Scientific Monthly (“Bilim Dergisi”) dergilerini yayımladı. 1917’de, I.Dünya Savaşı sırasında ABD’de zorunlu askeriik yaptırılmasına yönelttiği eleştiriler nedeniyle Columbia Üniversitesinden çıkarıldı. 1921’de eğitim ve sanayi alanlarında uygulamalı psikoloji konusunda araştırma yapmak amacıyla Psychological Corporation’ı (“Psikoloji Derneği”) kurdu.
Cattell, ABD’de Galton tarafından başlatılan bireysel farklılıklar psikolojisi akımını sürdürmüştür. Gabon’un geliştirdiği zihin testlerini daha sistematik bir hale getirmiştir. Catteil’in çalışmalarındaki ana konu, insan kapasitesinin sınırlarının ortaya çıkarılmasıdır. Bu nedenle Wundt ile birlikte çalışmış olmasına karşın, dolaylı olarak Darvcin’in, doğrudan doğruya ise Galton’un araştırma yöntemlerinden etkilenmiştir. Pennsylvania ve Columbia üniversitelerinde kurduğu iaboratuvariar nedeniyle, deneysel psikolojinin öncüleri arasında yer alır. Galton gibi, bireyin zihinsel kapasitesinin normal değişkenlik dönemlerini incelemiş ve topladığı verileri istatistiksel yöntemlerle psikolojiye uygulamıştır. Catteil’in bireysel değişkenlik ve özellikle, uyarılan şiddete tepki süresine ilişkin yaptığı araştırmalar, psikoloji ile felsefe arasındaki bağı sıkılaştırmış; psikolojinin fizik ve biyoloji ile olan ilişkisini artırmıştır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi