PİCARD, Jean (1620-1682)
Fransız astronomi ve geodezi bilgini. Meridyen yayını büyük bir duyarlıkla ölçerek, evrensel kütle çekim yasasının doğrulanmasına yardımcı olmuştur.
21 Temmuz 1620’de Sarthe yönetim bölgesindeki La Fleche kentinde doğdu, 12 Ekim 1682’de Paris’te öldü. Din eğitimi görüp rahip olmaya hazırlanırken astronomiyle ilgilenmeye başladı ve 1645’te Gassendi’nin asistanlığını üstlenerek ilk gözlemlerini gerçekleştirdi. O yıllarda hareketli telli mikrometreyi geliştirip, gökcisimlerinin çap ölçümünde bu aygıtı başarıyla kullanan Picard, 1666’da Kraliyet Bilimler Akademisi’nin kurucu üyeleri arasında yer aldı. İki yıl sonra, Akademi tarafından, bir derecelik meridyen yayının ölçümüyle görevlendirildi. Bu çalışmasıyla adım tüm Avrupa’ya duyuran ve yerölçümünde (geodezi) çağının en büyük bilginleri arasına katılan Picard’ın ikinci önemli girişimi, 16.yy’m en duyarlı gözlemlerini yapan ünlü astronomi bilgini Tycho Brahe’nin gözlemevinin doğru koordinatlarını belirlemek oldu. 1673’ten sonra çalışmalarını Paris Gözlemevi’nde sürdürürken, nirengi yöntemiyle Fransa’nın yeni ve sağlıklı bir haritasını çıkarabilmek için La Fiire ile işbirliği yaptıysa da, ölümüyle yarım kalan bu çalışmayı tamamlayan La Hire oldu.
Gözlem yeteneği, titiz çalışması, ölçme araçları ile yöntemlerine kazandırdığı teknik gelişme ve özellikle çok duyarlı ölçümleriyle çağının değerli bilim adamları arasında anılan Picard’ın en büyük katkısı, yer yarıçapını bugünkü değerine çok yakın olarak hesaplamayı başarmasıdır. Akademi’nin kararıyla başlatılan ve 1668’den 1670’e değin süren bu çalışma için, Amiens’in güneyindeki Sourdon ile Paris’in güneyindeki Malvoisine gibi, yaklaşık aynı boylam üzerinde yer alan iki noktayı seçen Picard, yerölçümü ve astronomi yöntemlerini ustalıkla kullanarak bir derecelik meridyen yayını çok büyük bir duyarlıkla ölçtü. Bu ölçüme dayanarak hesaplanan yer yarıçapının kesin değeri, Newton’ın evrensel kütle çekim hesaplarının doğrulanmasını ve kuramının geçerlik kazanmasını sağlayan en önemli veri oldu. 1671’de Picard’ın, Danimarka’daki Hven Adası’nda bulunan ünlü Uraniborg Gözlemevi’nin tam koordinatlarını belirlemesi ise, Tycho Brahe’nin 1576-1597 arasında bu koordinatlarda yaptığı gözlemler ile Paris Gözlemevi’nde alman sonuçların sağlıklı bir biçimde karşılaştırılmasına olanak verdi.
Teleskopu ilk kez açı ölçümünde kullanan, sabit yıldızları gün ışığında ilk kez gözlemleyen, nirengi yöntemlerini ve yerölçümü tekniklerini geliştiren Picard’ın çalışmaları, astronomi gözlemlerinden daha sağlıklı sonuçlar alınmasında önemli bir aşamadır.
• YAPITLAR (başlıca): Mesure de la Terre, 1671, (“Yer’in Ölçümü”); Traite du nivellement, (ö.s.), 1684, (“Düzey Farklarının Ölçümü Üstüne İnceleme”),
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi