CRANKO, John (1927-1973)
Ingiliz, dansçı. Koreograf ve bale yönetmeni. Çağdaş Stuttgart Balesi’ ni bugünkü uluslararası üne kavuşturmuştur.
15 Ağustos 1927’de Güney Afrika’nın Rustenburg kentinde doğdu, 26 Haziran 1973’te öldü. İlk bale öğrenimini Cape Town Üniversitesi Bale Bölümü’nde gördü. İlk koreografisi olan Stravinski’nin Askerin Oyküsü’nü 1942’de burada öğrenciyken gerçekleştirdi. 1946’da öğrenimini sürdürmek üzere Sadler’s Wells Okulu’na girdi ve okulun bale topluluğuna katıldı. 1956’da İngiliz Kraliyet Balesi adını alan Sadler’s Weils Balesi’ndeki çalışmaları sırasında, danstan çok koreografiye ilgi duyarak bu alanda çalışmaya ağırlık verdi. 1960’ta İngiliz Kraliyet Balesi’nin Stuttgart turnesi sırasında topluluktan ayrıldı ve ertesi yıl Stuttgart Balesi’nin yönetmeni oldu. 1968-1971 arasında, bu grupla yürüttüğü çalışmaların yanında, Bavyera Devlet Operası başkoreograflığım da yaptı.
Topluluğuyla bir Amerika turnesinden dönerken uçakta öldü.
Cranko bir koreograf olarak her üslupda çalışmışsa da, asıl ününü, F.Ashton’ın etkisinin görüldüğü uzun yapıtlarıyla kazanmıştır. Ingiliz bale disiplinini Alman balesine aşılayarak Stuttgart Balesi’ni dünyanın en ünlü bale topluluklarının arasına sokmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Askerin Öyküsü, 1942, müz. Stra-vinski; The Prince of the Pagodas, 1957, müz. Britten, (“Pagodaların Prensi”); Daphnis ve Cloe, 1962, müz. Ravel; Romeo ve Juliet, 1962, müz. Prokofiyev; L’Estro Armonico, 1963, müz. Vivaldi; Kuğu Gölü, 1963, müz, Çaykovski; Ateş Kuşu,\ 1964, müz. Stravinski; Fındıkkıran, 1966, müz. Çaykovski; Poeme de L’extase, 1970, müz. Scriabin, (“Vedal Şiiri”); Ebony Concerto, 1970, müz. Stravinski; Carmen, 1970, müz. Bizet/Fortner-Steinbrenne.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi