CARR, John Dickson (1905 – 27 Şubat 1977)
ABD’li polisiye roman yazarı. Polisiye roman türünü doğaüstü-korku öyküsü ile birleştiren romanlar yazmıştır.
ABD’nin Pennsylvania Eyaleti’nin Uniontown kentinde doğdu. Babası daha sonra milletvekili olan bir politikacıydı. Ortaöğrenimini Washington kentinde tamamladıktan sonra gazeteciliğe başladı. Genç yaşta Ingiltere’ye gitti ve yaşamının büyük bölümünü İngiltere ve Fransa’da geçirdi, ilk polisiye romanları Paris’te geçiyordu ve Paris Emniyeti’nden Müfettiş Bencolin’in serüvenlerini, anlatıyordu. Daha “Bencolin” dizisinden başlayarak çağdaşı İngiliz ve Amerikan polisiye yazarlarının gerçekçi anlatım üslubundan ayrıldı, doğaüstü çağrışımlar yapan uğursuz bir atmosfer yaratmaya yöneldi. Carr’ın doğaüstüne olan ilgisi neredeyse akademik boyutlar kazanmıştır. Romanlarında yaptığı gönderme ve alıntıların da gösterdiği gibi, 17, 18 ve 19. yy’daki gizli ayinler, cadı avı, şeytana tapma ve esrarengiz cinayetler üzerine yapılan tüm çalışmaları izlemiş, bu konularda kendisi de çalışmalar yayımlamıştır. 1937’de yayımladığı The Murder of Sir Edmund Godfrey (“Sir Edmund Godfrey’in Katli”), 17. yy’da işlenmiş olan gerçek bir cinayetin incelenmesidir.
Kimi romanlarında “Carter Dickson” imzasını da kullanan Carr, kendi adıyla yazdığı romanlarda Dr. Gideon Fell ve “Dickson” romanlarında da Sir Henry Merrivale adlı iki olağandışı dedektif tipi yarattı. Birbirlerine oldukça benzeyen bu iki tip, Amerikan polis romanlarındaki yakışıklı ve güçlü hafiyelerden ve Agatha Christie’nin ince ve kibar Her-cule Poirot’sundan farklı olarak şişman, kaba saba ihtiyarlardı.Gideon Fell ve Henry Merrivale, Carr’ın doğaüstü çağrışımlar taşıyan dehşet dolu öykülerine büyük ölçüde mizahi ..bir hava kattı. Carr, bu iki hafiyesine oldukça karmaşık cinayet olayları çözdürdü; en çok kullandığı tema ise “kapalı odada işlenen cinayet”tir.
• YAPITLAR (başlıca): Roman: The Murder of Sir Edmund Godfrey, 1937, (“Sir Edmund Godfrey’in Katli”); The Emperor’s Snuff Box, 1942, (“İmparatorun Enfiye Kutusu”); She Died a Lady, (C. Dickson adıyla), 1943, (“Bir Hanımefendi Olarak Öldü”); The Devil in Velvet, 1951, (“Kadifeler Giyinmiş Şeytan”); The ı Cava-lier’s Cup, (C. Dickson adıyla), 1953 .Biyografi: Sir Arthur Conan Doyle, 1949.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi