DAGUERRE, Louis-Jacques- Mande (1789-1851)
Fransız, mucit ve fotoğrafçı. Daguer-rotypie adlı fotoğraf tekniğinin bulucusudur.
18 Ekim 1789’da Cormeilles’de doğdu, 10 Temmuz 1851’de Bry-Sur-Marne’de öldü. Belirli bir öğrenim görmedi. 17 yaşında Paris’te tiyatro dekorları yapan bir resim atölyesine girdi. Ambigu-Comıque Tivatrosu’nda, Opera-Comique’de, Paris Operası’nda dekorcu olarak çalıştı. Bir süre sahnenin gerisini sınırlamada kullanılan ve panorama denilen ufuk perdesi ile ilgilendi. Daha sonra önden ve arkadan ışıklandırılarak sahnede geceden gündüze geçiş görünümü sağlayan bir tür perde olan diorama’yı tasarladı. Bu konu kapsamında, fotoğraf makinesinin ilk biçimi sayılabilecek camera obscura’ya (karanlık kutu) ilişkin tekniklerle uğraştı. O yıllarda bu alanda çalışan ve 1826’da optikçi Chevalier’nin yardımıyla görüntüyü saptamaya başaran Nicephore Niepce ile işbirliği yaptı, 1829’da onunla ortak oldu. 1833’te Niepce’in ölümünden sonra da çalışmalarını sürdürdü. 1835’te cıva buharının gümüş iyodür üstündeki etkisini buldu, iki yıl sonra da iyodür çökeltisini sıcak deniz suyu eriyiğinde çözmeyi başardı. 1838’de Da-guerrotypie admı verdiği fotoğraf tekniğini ortaya attı. Bu teknikte, bakır levha üstüne kaplanmış çok ince ve özenle parlatılmış gümüş bir tabaka, iyot buharıyla ışığa duyarlı hale getiriliyor, ilkel bir fotoğraf makinesinde, üç dakikadan yarım saate varabilen bir süre içinde ışık etkisinde bırakılıyor, sonra cıva buharı etkısıvle görüntü oluşturuluyor (bugünkü deyimiyle yıkanıyor), bir sodyum hiposülfit eriyiğiyle de sabitleştiriliyordu. Bu yolla görüntü pozitif olarak elde ediliyor ve çoğaltılamıyordu. Daguerre, 1839’da bu buluşunu Bilimler Akademisi’ ne sundu ve büyük ilgi gördü.
Daguerrc, Niepce’le birlikte fotoğrafın iki büyük mucudinden biridir. Kullandığı teknik sonradan değişmiştir, ama fotoğrafın olanaklarının getirdiği boyutların anlaşılması onun sayesinde olmuş, bugunün fotoğrafına, sinemasına giden yolun kapısı onun çalışmalarıyla açılmastır.
• KAYNAKLAR: L.J.M.Daguerrc, The History oj the Diorama and the Daguerrotypte, 1968; B. Newhall, The History oj Photograpby, from 1839 tu the Presem Day, 1964/