COLLİNS, Michael (1890-1922)
İrlandalı devlet adam. 1921’de Özgür İrlanda Devleti’ni tanıyan antlaşmanın imzalanmasında etkili olmuştur.
16 Ekim 1890’da Cork’da, Clonakilty’de doğdu, 22 Ağustos 1922’de West Cork’da öldü. İrlandah bir çiftçinin oğludur. İlköğrenimini tamamladıktan sonra Londra’ya gitti, posta memuru olarak çalıştı. 10 yıl kaldığı Londra’da İrlanda’nın bağımsızlığı için çalışan çeşitli örgütlerde görev aldı.
1916’da İrlanda’ya döndü ve Sinn Fein (İrlanda Milliyetçileri) hareketinde ve gönüllüler ordusunda yer aldı. Aynı yıl Easter (Paskalya) Ayaklanması’na katıldı, tutuklanarak Kuzey Galler’de hapsedildi, sonra serbest bırakıldı. Dublin’e giderek İrlanda’nın bağımsızlığı hareketine katıldı ve kısa zamanda hareketin önderlerinden biri oldu.
Aralık 1918 genel seçimlerinde büyük başarı sağlayan Cumhuriyetçiler, bir İrlanda Meclisi (Dail Eireann) oluşturdu. Collins’in de Cork milletvekili olarak yer aldığı meclis, Ocak 1919’da cumhuriyeti ilan etti. Cezaevinde bulunan De Valera cumhurbaşkanı seçildi. Collins kurulan hükümette içişleri bakanı olarak görev aldı. Şubat 1919’da maliye bakanı oldu. Aynı ay içinde cezaevinden De Valera’nın kaçmasına yardım etti. Ingilizler bu gelişmeleri önlemek isteyince İrlanda Cumhuriyet Ordusu’nun, (IRA) direnişiyle karşılaştı. Bu dönemde Collins İngiltere’ye karşı sürdürülen gerilla savaşını yöneten IRA’nın gizli servis şefiydi. İngiliz yetkililerince başına 10.000 pound ödül kondu.
Temmuz 1921’de ateşkes ilan edildi. Collins, De Valera’nm isteğiyle İngiltere ile yapılan barış görüşmelerine katıldı. İngiltere hükümeti İrlanda’nın yarı bağımlı bir dominyon olmasını, adanın kuzey doğusunun ise krallığa bağlı kalmasını istiyordu. Collins, Griffith ve öbür kurul üyelerine bunun İngiltere’nin verebileceği en büyük ödün olduğunu, savaşmayı sürdürürlerse kolayca yenileceklerini savundu. Antlaşma bu koşullarla 6 Aralık 1921’de imzalandı.
Antlaşmanın koşulları İrlanda’da içinde De Valera’nın da bulunduğu Cumhuriyetçiler’ce beğenilmedi. Ancak mecliste antlaşma metni az farkla da olsa onaylandı. Griffith’in başkan, Collins’in sekreter olduğu geçici bir hükümet kuruldu. Buna karşı çıkanlar silahlı eylemlere giriştiler. Collins ve yandaşları bunlara karşılık verince, ülkede iç savaş başladı. Ordu komutanlığına getirilen Collins, 12 Ağustos’da Griffith’in öldürülmesinden sonra hükümet başkanı oldu ve 22 Ağustos ’ta bir askeri birliği denetlemeden dönerken, pusuya düşürülerek öldürüldü.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi