CHEVALİER, Michel (1806-1879)
Fransız iktisatçı ve siyaset adamı. Önceleri Saint-Simon yanlısı olmuş, sonraları serbest ticaretin savunuculuğunu yapmıştır.
1806’da Limoges’da doğdu, 1879’da Herault’da öldü. Ecole Poiitechnique’i bitirdikten sonra geliştirdiği iktisadi öğretiyi ve programım Saint-Simon yanlılarının çıkardığı Le Globe dergisinde yayımlamaya başladı. 1830-1832 arasında aynı dergiyi yönetti. Saint-Simon yanlısı Enfantin ile birlikte, 1831 Menilmontant komün hareketine katıldı. Yasak dernek kurmak suçundan bir yıl hapse mahkûm edildi. Hapisten çıktıktan sonra hükümet emriyle ABD’ye gönderildi. ABD’de kaldığı yıllarda bu ülkeyi Saint-Simon ideallerinin gerçekleştiği bir yer olarak gördü. Bu konudaki görüşlerini 1836’da yazdığı Lettres sur l’Amerique du,Nord (“Kuzey Amerika Mektupları”) ve 1840-1841’de yazdığı Histoire et description des voies de communication aux Etats-Unis (“ABD’deki Ulaşım Araçlarının Tasviri ve Tarihi”) adlı kitaplarında dile getirdi. ABD’den dönüşünde Saint-Simon’un düşüncelerini benimsemekten vazgeçti, serbest rekabet ve ticaret yanlısı oldu.
Fransa’ya dönüşünde önce danıştay üyeliğine getirildi, ardından iktisat profesörü oldu. 1840-1842 arasında College de France’da verdiği derslerin notlarını Cours d’economie politique (“Ekonomi Politik Dersleri”) adını taşıyan bir kitapta topladı. Senatör olduktan sonraki siyasi yaşamında, toplumsal refahın kaynağı olarak sermaye birikimini ve üretim artışını gördü, sanayileşme sonucu mülk dağılımının adilleşe-ceğini, özgürlüğün bireyler ve sınıflardan çok toplum için olduğunu savundu. 1848’de yayımladığı La question des travailleurs (“Çalışanların Sorunu”) ve Lettres sur l’organisation du travail (“Çalışmanın Düzenlenmesi Üzerine Mektuplar”) adlı kitaplarıyla Louis Blanc’m Toplumsal Atölyeler tasarısını eleştirdi. Bu nedenle College de France’daki görevinden ayrılmak zorunda kaldı.
Chevalier, Fransa’da yeni demiryollarının, tünellerin ve kanalların açılması için çalıştı. Manş Denizi’n-de bir tünel yapılmasını ve Panama’da bir kanal açılmasını önerdi. Ayrıca, sanayileşmenin hızlanması için bankaların çoğalmasını, kredi kolaylıkları getirilmesini, mesleki ve teknik eğitimin yaygınlaştırılmasını savundu. Uluslararası düzeyde serbest ticaretin sağlanması için 1852’de başlattığı kampanya, 1860’ta Ingiliz-Fransız ticaret antlaşmasının imzalanmasında etkili oldu. Monnaie dergisinde yayımlanan makalelerinde, uluslararası para sisteminin tek bir madene bağlanmasıyla daha etkin çalışacağına olan inancını dile getirdi. 1862 ve 1867’de bu konuda toplanan konferanslara katıldı. 1869’da Uluslararası Barış Birliği’ne başkan seçildi.
• YAPITLAR (başlıca): Lettres sur l’Amerique du Nord, 2 cilt, 1836, (“Kuzey Amerika Mektupları”); Histoire et description des voies de communication aux Etats-Unis, 2 cilt, 1840-1841, (“ABD’deki Ulaşım Araçlarının Tasvir ve Tarihi”); Cours d’economie politique, 3 cilt, 1842-1844, (“Ekonomi Politik Dersleri”); La question des travailleurs 1848, (“Çalışanların Sorunu”); Lettres sur Vorganisation du travail, 1848, (“Çalışmanın Düzenlenmesi Üzerine Mektuplar”); Introduction aux rapports du jury International de l3Exposition Üniverselle de 1867, 1868, (“1867 Evrensel Sergileme Uluslararası Jürisinin Raporuna Giriş”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi