PİSANO, Niccolo (13- yy)
İtalyan, heykelci. Rönesans öncesi sanatın son büyük temsilcisi olmuştur.
Doğum ve ölüm tarihleri de, yerleri de kesin olarak bilinmiyor. 1220’lerde Pisa ya da Apulia’da doğduğu, 1280’lerde Pisa’da öldüğü sanılıyor. Heykelci Giovanni Pisano’nun babasıdır. Klasik Roma sanatı mirasını Gotik dönemin özellikleriyle birleştirip bir bireşim kurma yoluna gitti ve böylece Antik Roma’nın görkem ve gerçekçiliğiyle beslenmiş bir Hıristiyan sanatı yaratmaya çalıştı.
1260’ta Pisa Katedrali Vaftizhanesi’ne yaptığı altıgen biçimli vaiz kürsüsü Batı sanatının en ilgi çekici yapıtlarından biri sayılır. Bazı ayrıntılarında Roman ve Fransız Gotik dönemlerinin özelliklerini taşıyan kürsünün ana esin kaynağım Eski Roma sanatı oluşturur. Bu yıllarda büyük bir atölye kuran Pisano, Bologna’ daki Aziz Dominikus’un mezarı için hazırladığı taslakları tamamlama işini yardımcılarına bırakmış, kendisi 1265-1268 arasında Amolfo di Cambio (ykş. 1245- ykş. 1302) ve oğlu Giovanni Pisano ile birlikte Siena Katedrali vaiz kürsüsünü gerçekleştirmiştir. Bu yapıttaki kabartmaların içerdiği gotik öğeler, hareket ve dramatik anlatını açısından daha güçlüdür. Aynı zamanda, çukur yerler daha derin, ışık-gölge karşıtlıkları daha keskindir.
Pisano’nun son büyük yapıtı, oğlu ile birlikte 1277-1278 yıllarında Perugia’da Katedral Alanı’nda yaptığı Büyük Çeşme’dir. Fransız gotik heykelciliğinin etkisinde kalmış olan bu çeşmedeki kabartmalarda dinsel ve mitolojik konular işlenmiştir. Ayrıca, yardımcıları ile çalıştığı başka yapıtlarında olduğu gibi, burada da farklı üslup özelliklerine rastlanır. Niccolo Pisano yapıtlarıyla İtalyan Rönesans sanatçıları üzerinde etkili olmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Pisa Katedrali Vaftizhanesi vaiz kürsüsü, 1260; Aziz Dominikusün Mezarı (Fra Guglieluo ile), 1264-1267, Bologna; Siena Katedrali vaiz kürsüsü (G. Pisano ve A.di Cambio ile), 1265-1268; Büyük Çeşme (G. Pisano ile), 1277-1278, Katedral Alanı, Perugia; San Giovanni Fuorcivitas Kilisesi kutsal su kurnası, Pistoia.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi