CLAUDEL, Paul (1868-1955)
Fransız, şair, oyun yazarı, denemeci. Katolik inancı temel alan ve yücelten oyunlarıyla ün kazanmıştır.
Paul-Louis-Charles-Marie Claudel 6 Haziran 1868’de Aisne’de doğdu, 23 Şubat 1955’te Paris’te öldü. Champagne yöresindeki bir çiftçi ailesinin oğluydu. 18 yaşından sonra inançlı bir Katolik oldu, iktisat öğrenimi gördü, diplomatik yaşama atıldı ve on dört yıl boyunca Neve York’tan Çin’e, Güney Amerika’dan Avrupa’ya dek çeşitli yerlerde bulundu. 1921’de Tokyo’da, 1927’de Washington’da ve 1933’te Brüksel’de Fransız büyükelçiliği yaptı. 1890’h yıllarda yazdığı ilk oyunları, dünya tutkuları olan güçlü insanların pişmanlık yoluyla arınmalarını konu eden simgeci çalışmalardı. Bu dönem oyunları arasında 1890’da yayımlanan La Ville (“Kent”), 1893’te sahnelenen L’Echange (“Alışveriş”) ve 1896’da sahnelenen Le Repos du septieme jour (“Yedinci Günde Dinlenme”) sayılabilir.
1900’de bir Benediktin manastırına kapanmaya karar verdi. Ancak bundan vazgeçerek diplomatik bir görevle Çin’e gitti. Bu yolculukta gemide tanıştığı Polonyalı evli bir kadınla yaşadığı aşk, onun daha sonraki edebiyat yaşamını derinden etkiledi. “Kadın” teması onun için önemli bir simge haline gelmişti. 1906’da yayımlanan Partage de midi (“Öğleni Paylaşma”) dünyasal ve tanrısal sevgi arasında kararsız bir kahraman çevresinde örülmüş, bir ölçüde kendi yaşam öyküsüne dayanan bir oyundu. 1912’de L’An-nonce faite â Marie (“Meryem’e Müjde”) ile birlikte Claudel bu çelişkiyi çözümleme çabasına girdi. Ona göre kadın, hemHavva’nm(“baştan çıkarıcı”),hem de Meryem’in (“kurtarıcının anası”) kızıydı. “Kadm”ın bu ikinci özelliğini, 1924’te yazdığı başyapıtı Le Soulier de satın’deki (“Saten Ayakkabı”) Dona Prouheze tipi ile simgelemiştir.
“Selamet”, “özveri” ve dünyasal birleşmeyi yadsıyarak tanrısal birliğe ulaşma tutkusu, Claudel’in oyunlarını belirleyen kavramlardır. Çoğu oyununu, geçmiş dönemlere yerleştiren Claudel, tiyatro alanında biçimsel yenilik denemelerine girişmemiş, tiyatroyu dinsel felsefi temaların işlenmesi için bir ortam olarak ele almıştır. Çağının önemli müzisyenleriyle ortak çalışmalara girmiş, 1933’te Darius Milhaud ile Le Livre de Christophe Colombe’u (“Kristof Kolomb’ un Kitabı”), 1938’de ise Arthur Honneger ile Jeanne d’Arc oratoryosunu oluşturmuştur. 1910’da yayımlanan şiirleri, tutkulu bir günah çıkarma duygusu taşırlar.
• YAPITLAR (başlıca): Şiir: Cinq grandes odes, 1910, (“Beş Büyük Od”). Oyun: Tete d’or, 1890, (“Altın Baş”); La Ville, 1890, (“Kent”); L’Echange, 1893, (“Alışveriş”); Le Repos de septieme jour, 1896, (“Yedinci Günde Dinlenme”); Partage de midi, 1906, (“Öğleni Paylaşma”); L’Otage, 1911, (“Rehine”); UAnnonce faite d Marie, 1912, (“Meryem’e Müjde”); LePaindur, 1918, (“Katı Ekmek”); Le Pere humilıe, 1920, (“Aşağılanan Baba”); Le Livre de Christophe Colomhe, (müz. D. Milhaud), 1933, (“Kristof Kolomb’un Kitabı”); Jeanne d’Arc (müz. A.Honneger), 1928.
• KAYNAKLAR: H.Dieckmann, Dıe 1 Kunstanschaung Claudels; R.Jouve, Comment lire Paul Claudel, 1946; J.Madaule, Le genie de Paul Claudel, 1933; F.Mauriac, Reponse d Paul Claudel, 1947; J.Thomas, Paul Claudel, 1947.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi