CEMAYEL, Pierre (1905 –29 Ağustos 1984, Bikfaya)
Lübnanlı siyaset adamı. Falanjist Parti’nin kurucularındandır.
Marunî olan Pierre Cemayel 1936’da Falanjist Parti’nin kurucuları arasında yer alarak siyasi yaşama atıldı. Partinin genel başkanı olan Cemayel, I. Dünya Savaşı’ndan beri süren Fransız mandasına son verilmesi için mücadele etti. 1941’de bağımsızlığın ilanından sonra Fransa’nın Lübnan’dan çekilmesi konusunda yürütülen görüşmelere katıldı.
Cemayel, 1958’de devlet başkam Şamun’un izlediği Batı yanlısı siyasete karşı çıkan Müslümanlar’la Dürzîler’in ayaklanmasında, Şamun’u destekleyerek ayaklananlara karşı çarpıştı. 1958-1964 arası Fuad Şihab’m devlet başkanlığı döneminde dengeli bir siyaset izlendi ve Falanjist Parti önemli bir etkinlik göstermedi. Cemayel, 1964 başkanlık seçimlerine adaylığını koydu, ama seçimleri Fuad Şihab’ın desteklediği Charles Helou kazandı. 1968 genel seçimlerine Falanjist Parti, Kamil Şamun’un başkanlığım yaptığı Ulusal Liberal Parti ve Raymond Edde’nin başkanlığını yaptığı Ulusal Blok adlı partiyle birlikte, İttifak adlı bir cepheye katılarak mecliste çoğunluğu sağladı.
1970’ten başlayarak Filistinli gerillaların Güney Lübnan’a yerleşmeye başlamaları ve İsrail’le aralarındaki silahlı çatışmalar, Lübnan’daki partiler arasında önemli görüş ayrılıklarının doğmasına neden oldu. İlerici Sosyalist Parti Başkam Kemal Canbulat Filistinli gerillalara sınırsız özgürlük tanınması gerektiğini savunurken, Pierre Cemayel, Lübnan’ın İsrail saldırılarına karşı korunabilmesi için gerillaların hareketlerinin kısıtlanması gerektiğini öne sürüyordu. Ürdün’ den çıkarılan gerillaların Lübnan’a yerleşmesi üzerine İsrail’in saldırıları arttı. Şubat 1973’te İsrailliler’in üç Filistinli gerilla önderini (Yusuf el-Neccar, Kemal Nasır ve Kemal Advan) öldürmelerinden sonra başlayan hükümet bunalımına ek olarak, Falanjist milislerin İsrail’in yanında Fiiistiniiler’e karşı çarpışması, hızla iç savaşa doğru giden bir süreci başlattı. Aralık 1974’te Raşid ei-Sulh başkanlığında kurulan hükümette Falanjist Parti’yle birlikte İlerici Sosyalist Parti de yer aldı. Cemayel 1975 başında Mısır, Suriye, Ürdün ve Suudi Arabistan’a resmi ziyaretler yaparak Filistinliler’in yerleşim sorununu görüştü. Lübnan’a döndükten sonra Filistin Kurtuluş Örgütü’nü anarşiye son vermeye çağıran Cemayel, devlet başkam Süleyman Franjiye’den Filistinliler’in ülkede kalıp kalmaması konusunda genel bir referandum yapmasını istedi. Kemal Canbulat, Nisan 1975’te Falanjist Parti’yi Filistinliler’e saldırıları nedeniyle sert bir şekilde eleştirerek bu partinin kurulacak hükümetlere alınmamasını istedi. Mayıs 1975’te Raşid el-Sulh hükümetinin dağılmasını izleyen günlerde Falanjistlerde Filistinliler arasındaki çarpışmalar Hıristiyanlar’ la Müslümanlar arasında bir iç savaşa dönüştü. 1976’dan sonra iç savaşı durdurmak amacıyla Birleşmiş Milletler, Arap Birliği ve çeşitli ülkeler girişimlerde bulundular. Cemayel uzlaştırma görüşmelerinin bir çoğuna partisi adına katıldı.
Sağcı Hıristiyan partiler 1976’da Lübnan Cephesi adlı bir ittifak içinde birleştiler. Falanjist Parti bu Musiki ittifak en güçlü partisiydi. Kısa dönemli ateşkesler çevrelerinde iç savaş gittikçe şiddetlenerek sürdü. Temmuz tanınması 1980’de Lübnan Cephesi içinde Suriye birliklerinin ülkede kalıp kalmaması konusunda çıkan görüş ayrılıkları nedeniyle üç yüz kişinin ölümüne yol açan kanlı çarpışmalar oldu ve Franjiye yanlısı örgütler cepheden ayrıldı. Olayların ardından Cemayel ve Şamun bir araya gelerek Hıristiyan milislerin Falanjist yönetimi altında Ulusal Muhafızlar adlı örgüt içinde birleşmelerine karar verdiler.
İsrail, 1980’den sonra Filistin kamplarım karadan, havadan ve denizden bombalamaya başladı. Bu yıllarda Falanjist Parti’nin İsrail’le bağı gittikçe arttı.
Halen (Mart 1984)Falanjist Parti’nin başkanlığını yürüten Cemayel, Lübnan’da yabancı askerlerin varlığına ve iç savaşa son vermek amacıyla Ekim 1983’te İsviçre’nin Cenevre kentinde toplanan Ulusal Uzlaşma Konferansında Falanjist Parti’yi temsil etti. Konferansın bu ilk oturumu anlaşmazlık noktalarını giderme yolunda temel bir karar almamadan sona erdi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi