CASEMENT, Roger David (1864-1916)
İrlanda asıllı İngiliz devlet adamı. İrlanda’nın bağımsızlığı için mücadele etmiştir.
1 Eylül 1864’te Dublin yakınlarındaki King-stown’da (bugünkü Dun Laoghaire) doğdu, 3 Ağustos 1916’da Londra’da öldü. Protestan bir aileden geliyordu. 1895’te girdiği İngiltere Dışişleri Bakanlığında 1912’ye kadar çalıştı. 1895-1898 arasında Mozambik’te, 1898-1900 arasında Angola’da, 1901-1904 arasında Kongo’da ve 1906-1911 arasında Brezilya’da konsolosluk görevinde bulundu. Konsolosluk görevi sırasında Avrupalı tüccarların yerli halka yaptıkları zulme ilişkin raporlar yazarak uluslararası ün kazandı. 1904’te yayımladığı Kongo raporunun ardından, Belçika bu ülkedeki sömürge yönetimini değiştirmek zorunda kaldı. Putumayo ile ilgili raporu ile 1912’de şövalyelik unvanı kazandı. Sağlığı bozulduğu için 1912’de görevinden ayrılarak İrlanda’ya geri döndü. Yaşamının geri kalan bölümünde İrlanda’nın bağımsızlığını kazanması için mücadele verdi.
1913’te İrlanda milliyetçilik hareketine katılan Casement, aynı yıl İrlanda Milliyetçi Gönüllüleri adlı örgütün kuruluşuna katkıda bulundu. Haziran 1914’te İngiltere’ye karşı mücadele eden güçlere yardım istemek için New York’a gitti. Ardından, aynı yıl çıkan I. Dünya Savaşı’m İrlanda davası yararına kullanmak için bazı girişimlerde bulundu. İngiltere’ye karşı üstünlük kazanmak amacıyla kendine destek olacağını umduğu Almanya ile ilişki kurdu. Kasım 1914’te Berlin’e gitti, ancak Almanya İrlanda’ya etkin bir biçimde destek olmayı reddetti. Almanya’ dayken ülkesinde bir ayaklanma hazırlandığını öğrenen Casement, zamansız bulduğu bu ayaklanmayı engellemek için bir Alman denizaltısıyla İrlanda’ya döndü. 21 Nisan 1916’da Tralee’de tutuklandı ve Londra’ya götürüldü. Vatana ihanetle suçlanan Casement 29 Haziran 1916’da ölüme mahkûm edildi. İngiltere hükümetine yaptığı eski hizmetleri nedeniyle asılmasına karşı çıkanlar olduysa da 3 Ağustos 1916’da idam edildi.
• YAPITLAR: The Black Diaries, (ö.s.),P. Singleton Gates ve M. Girodıas (der.), 1959, (“Kara Günlükler”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi