CHRYSLER, Walter Percy (1875-1940)
ABD’li otomobil yapımcısı. ABD’de otomobil sanayiinin en büyük firmalarından Chrysler Corporation’ın kurucusudur.
2 Nisan 1875’te Kansas Eyaleti’nin Wamego kentinde doğdu. 18 Ağustos 1940’ta New York Eyaleti’nin Great Neck kentinde öldü. Babası yöredeki demiryolunu işleten kuruluşta mühendisti, içinde büyüdüğü ortam, makinelere aşırı ilgi duyarak çalışma yaşamına bir demiryolu kuruluşunun atölyesinde çırak olarak başlamasına yol açtı.
Chrysler kendi kendini yetiştirmiş bir mühendis olmasına karşın, 1910’da gene bir demiryolu kuruluşunda işletme müdürü oldu. 1912’de daha parlak bir gelecek umduğu otomotiv sanayiine geçti. Bu sahada ilk işi General Motors bünyesindeki Buick otomobil fabrikasının işletme müdürlüğüydü. Bu işletmenin emek-yoğun, verimsiz yöntemlerle çalıştığını gören Chrysler, Henry Ford’un otomotiv sanayiine getirmiş olduğu üretim hattı sistemini uygulayarak günlük üretimi dört katının üzerine çıkardı. 1916-1919 arasında Buick kuruluşunun genel müdürlüğünü yaptı. Sonuçta Buick, General Motors’ın en başarılı kuruluşu haline gelmiş, Chrysler’ın yıllık geliri ise 1.000.000 doları bulmuştu. Ancak General Motors’un başkanı Durant’m Buick’ın işlerine karışması ve yönetim konusundaki görüş ayrılıkları nedeniyle Chrysler 1920’de işten ayrıldı. Amacı emekli olmaktı; oysa, 1922’de Willys-Overland şirketini iflastan kurtarmak görevini üstlendi. Pahalı, lüks binek otomobillerine rakip olarak ucuz ve üstün nitelikli bir otomobil geliştirilmesi öngörülüyordu. Chrysler bu arada Max-well Motor Şirketinin de yönetimini üstlendi ve geliştirilen otomobil 1924’te Chrysler adıyla Maxwell işletmesinde üretildi.Yüksekkompresyonlu motoruyla Chrysler arabaları öylesine ilgi gördü ki Maxweli Motor Şirketi Chrysler’in adını aldı. 1928’de, üretim kapasitesini gereği kadar artırabilmek amacıyla Dod-ge Brothers Manufacturing Company satın alındı, Chrysler modellerinin yanında De Soto ve Plymouth otomobilleri de üretildi. Chrysler kuruluşu böylelikle Ford ve General Motors ile rekabet edecek duruma geldi.
Chrysler, otomotiv üretiminde verimi artırarak giderleri azaltan ve ürün geliştirmeye önem veren bir işadamı niteliğiyle, kuruluşuna ABD’deki üç büyük otomotiv firması arasında yer sağlamıştır.
* YAPITLAR (başlıca): Life of an American V/orkman (B.Sparkos ile birlikte) 1937, (“Bir Amerikalı İşçinin Yaşamı”).
• KAYNAKLAR: B.C.Forbes ve O.D.Foster, Automotive Giants of America: Men Who Are Making Our Motor Industry, 1926; John B.Rae, American Automobile Manu-facturers: The First Forty Years.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi