DAMPIER, William (1652-1715)
Ingiliz, denizci ve kâşif. Batı Avustralya kıyılarını bulmuştur.
Mayıs 1652’de Somershire’da doğdu, Mart 1715’te Londra’da öldü. Yeni Dünya’ya ilk yolculuğunu 1666’da miço olarak yaptı. Daha sonra Doğu Hint Adaları ve Meksika Körfezi’ne yapılan seferlere katıldı. 1674’te Jamaika’ya yerleşti ve burada kısa süre bir plantasyonu yönetti. 1683’te, aralarına katıldığı korsanlarla birlikte Güney Amerika’nın batı kıyılarında ve Meksika Körfezi’nde bulunan İspanyol ticaret merkezlerine yağma seferleri düzenledi. 1683’teki seferi sırasında, Gine Körfezi’nde bir Hollanda gemisini ele geçirerek Horn Burnu’nu geçti, Şili ve Peru kıyılarını izleyerek Galapagos Adaları’na, ardından da Büyük Okyanus’u aşarak Doğu Çin Denizi ve Filipinler’e ulaştı. Burada Batan Adaları’nı buldu. Bir süre Kuzey Avustralya kıyılarında dolaştıktan sonra 1691’de Ingiltere’ye geri döndü.
Dampier ülkesine döndükten sonra A New Voyage Round the World (“Dünya Çevresinde Yeni Bir Yolculuk”) ve Voyages and Descriptions (“Yolculuklar ve Tanımlar”) adında iki kitap yayımladı. Bu kitaplarıyla İngiliz donanmasındaki yetkililerin dikkatini çekti ve 1699’da Ingiltere adına Avustralya’yı keşfetmekle görevlendirildi. Ocak 1699’da Ingiltere’ den ayrıldı. Ümit Burnu’nu dolaşarak Ağustos 1699’da Batı Avustralya kıyılarına vardı. Kıyıyı izleyerek Kuzeybatı Avustralya ve Yeni Gine’ye ulaştı.Bu sırada New Britain Adası’nı, New Ireland Adası’nın güneydoğusunu ve bugün kendi adını taşıyan boğazı buldu. Gemisi kötü durumda olduğu için Avustralya’ nin doğu kıyılarını keşfetmekten vazgeçen Dampier, dönüş yolculuğu sırasında büyük bir deniz kazası geçirdi ve yerliler tarafından kurtarıldı. 1701’de Ingiltere’ye döndü. Ertesi yıl yeniden Büyük Okyanus’a açıldı. 1708-1711 arasında Ingiliz tacirler tarafından desteklenen bir dünya turu yaptı.Bu yolculuğu sırasında tayfaları tarafından Juan Fernandez Takımadaları’ndaki ıssız bir adaya terkedilen Alexander Selkirk’ü (Robinson Crusoe) kurtardı.
• YAPITLAR (başlıca): A Nem Voyage Round the World, 1697, (“Dünyanın Çevresinde Yeni Bir Yolculuk”); Voya-ges and Descriptions, 1699, (“ Yolculuklar ve Betimlemeler”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi