Yedi Bilge
Felsefe tarihinde, belli bir ahlak anlayışının öncüleri olarak bilinen, düşüncelerini birer özdeyiş niteliğinde açıklayan yedi aydını “Yedi Bilge” diye tanımlamak yaygın bir gelenektir. Hepsi de İÖ 7. ve 6. yy’larda yaşayan bu aydınlar arasında, Thales felsefe düşüncesinin, Solon’da yasa koyuculuğun atası sayılır. Bias Khilon, Kleobulos, Periandros ve Pittakos gibi beş bilge ise, yaşamda uyulması gereken kuralları, izlenilmesi yeğlenen yolu, belli bir felsefe dizgesi oluşturmadan, kısa öğütlerle açıklamışlardır. Çoğu Batı Anadolulu olan bu bilgelerin özdeyişleri, kısa yaşamöyküleriyle birlikte, Diogenes Laertius’un yapıtında bulunmaktadır. Kimi felsefe tarihçisinin, belli bir sorunu içeren, felsefe düşüncesinin öncüleri saydığı bu aydınların sözleri halk dilinde de birer atasözü niteliğine dönüşerek yaşamaktadır. Bu özdeyişlerin, hepsi de ahlakla ilgilidir ve usa dayalı bir yaşama anlayışını dile getirirler, işlenen konular davranışlara yön verici niteliktedir. Ortak öğe erdem, bilgi, doğruluk ve iyiliktir.
Erdem, kişinin ölçülü, yüce, eli açık, başka!arma saygılı, yardımsever, ağırbaşlı, olmasını gerektirir. Bütün bireylerin, birbirlerine karşı, erdemle davranmaları önerilir. Bilgi öğrenmeyi, yaptığını ve yapacağını bilmeyi, us ve istenci kullanmaya dayanır. Bu nedenle de sorumluluk ve yükümlülük duygusunu içerir. Doğruluk bütün eylemlerde belli bir kurala dayanmayı, eşitlikle davranmayı, dengeli ve gereken neyse onu yapmayı amaçlar. Doğrulukta tutku, duygu ve özel beğeni değil istenç yönetici öğedir. Bu özelliği dolayısıyla, kişinin çıkarını engellese bile, ondan şaşmamak ahlakın başlıca ilkesidir, iyilik her türlü eğrilikten, çıkardan, yan tutmaktan uzak kalmak, başkalarına karşılıksız yardımda-bulunmak, sevgi ve saygı göstermektir. Erdem, bilgi, doğruluk ve iyilik gibi dört temel öğe yöneticilerde, yargıçlarda, eğiticilerde ve toplumun öteki önemli görevlilerinde eylem biçiminde görünüş alanına çıkar. Bunların söylediklerine, öğütlediklerine değil yaptıklarına, eylemlerine bakılır. Söylediğiyle yaptığı arasında uyum bulunmayan bir toplum yetkilisinde bu dört öğeyi aramak boşunadır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi