SAİNT-SAENS, Camille (1835-1921)
Fransız, besteci. Yapıtlarındaki kusursuz işçiliği ve inceliğiyle tanınmıştır.
Charles Camille Saint-Saens 9 Ekim 1835’te Paris’te doğdu, 16 Aralık 1921’de Cezayir’de öldü. Müzik yeteneği çok küçükken ortaya çıktı. Beş yaşında küçük piyano parçaları ve şarkılar besteleyebiliyordu. Yedi yaşında Stamaty’den piyano, Maleden’den armoni dersleri almaya başladı. On bir yaşında ilk konserini verdi. 1848’de Paris Konservatuvarı’na girerek dönemin ünlü müzikçileri Benoist, Halevy ve Reber’den bestecilik ve org dersleri aldı. Ayrıca Gounod’dan da özel öğrenim gördü. 1852’de Liszt’le tanıştı. Sonraları Liszt onu dünyanın en büyük orgcusu olarak tanımlamıştır. Saint-Saens 1853’te Paris’te Saint-Merri Kilisesi’nde, 1858-1877 arasında da Madeleine Kilisesi’nde orgçuluk yaptı. 1861’den 1865’e değin Ecole Niedermeyer’de piyano profesörü olarak ders verdi. Öğrencileri arasında Gabriel Faure ile Andre Messager de (1853-1929) vardı.
1871’de, Fransa-Prusya Savaşı’nın ardından, önde gelen Fransız müzik yapıtlarının sonraki kuşaklara tanıtılması amacıyla, Massenet, Franck, Faure gibi bestecilerle birlikte Societe Nationale de Musique’in (Ulusal Müzik Kurumu) kurulmasına yardım etti, 1886’ya değin de bu kurumun yöneticiliğini yaptı. 1877’den sonra resmi hiçbir görev almadan sadece beste çalışmalarını sürdürdü. Piyanist, orgçu ve orkestra yöneticisi olarak birçok ülkede konserler verdi.
Müzik sanatının hemen hemen her alanında çok sayıda yapıtı olan Saint-Saens’m müziği kolay anlaşılır. Üstün bir incelik ve kültürle işlenmiştir. Ancak dengeli yapısına karşın, yüzeyselliği ve içerikten yoksunluğu nedeniyle eleştirilmiştir.
Saint-Saens’ın bestelediği birçok operadan günümüz repertuarlarına yalnızca Samson et Dalila (Samson ve Dalila) kalmıştır. Konusu Incil’den alınan sahne yapıtlarına karşı Parisliler’in tepki göstermesi nedeniyle Samson ve Dalila ilk kez, 1877’de Liszt’in ön ayak olmasıyla Almanya’da, Weimar’da sahnelenmiştir. Bu yapıt melodi zenginliğine karşılık dramatik yapıdan yoksun olduğu için yarı oratoryoya benzer.
Saint-Saens senfonik şiir türünü Fransa’da ilk kez kullanan bestecidir. Senfonik müzik alanındaki başyapıtı, Liszt’in anısına adanmış 3. Senfoni’ûdlır. Bir ana temaya dayanarak döngüsel (cyclic) biçimde bestelenmiş org eşlikli bu senfoni, iki bölüm biçiminde yazılmıştır. En beğenilen konçertosu 2. Piyano Konçertosu nu Saint-Saens, Anton Rubinstein’ın isteği üzerine 1868’de yazmıştır. Alışılagelmiş konçertoların tersine, bu yapıtın yavaştan hızlıya doğru gelişen üç bölüm biçimindeki başlangıcı, Lully tarzındaki Fransız uvertürlerini andırır.
Wagner etkisinin yaygın olduğu bir dönemde yaşamasına karşın bundan uzak duran ve klasik modellere bağlı kalan Saint-Saens’ın kendinden sonraki Fransız bestecileri üstünde çok az etkisi görülmüştür. Ravel ve Dukas gibi besteciler onun yüzeyselliğinden kaçınmışlar, buna karşılık müziğindeki denge ve berraklıktan yararlanmışlardır.
YAPITLAR (başlıca): Opera: La princesse jaune, 1872, (Sarı Prenses); Samson ve Dalila, 1877; VIII. Henri, 1883; Helene, 1904; L ’ancetre, 1906, (Ata). Senfoni: Senfoni No. 1, 1855; Senfoni No.2, 1878; Senfoni No.3, 1886. Konçerto: 2. Piyano Konçertosu, 1868; 4.Piyano Konçertosu, 1875; 3.Keman Konçertosu, 1881; 5. Piyano Konçertosu, 1895; 2. Viyolonsel Konçertosu, 1902. Senfonik Şiir: Le rouet d’Omphale, 1871, (Omphale’in Çıkrığı); La jeunesse d’Hercule, 1877, (Herkules’in Gençliği);1 Süite Algerienne, 1879, (Cezayir Süiti). Oda Müziği: Beşli, 1865, yaylılar ve piyano için; Sonat, 1885, keman ve piyano için; Yedili, 1887, piyano, yaylılar ve trompet için; Dörtlü, 1899, yaylılar için. Vokal Müzik: Kantatlar; Oratoryolar. Kitap: Materialisme et musique, 1882, (“Maddecilik ve Müzik”); Harmonie et melodie, 1885, (“Armoni ve Melodi’).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi