SITTE, Camillo (1843-1903) Avusturyalı mimar ve kent tasarımcısı. Çağdaş kent tasarımına ilişkin ilk önemli kuramsal yapıtlardan birinin yazarıdır.
17 Nisan 1813’te Viyana’da doğdu, 16 Kasım 1903’te aynı kentte öldü. Bir mimarın oğluydu. Kendisi de mimarlık yaptığı sırada, başta dinsel yapılar olmak üzere çeşitli tasarımlar gerçekleştirdi. Bunlar gününün geçerli anlayışı olan tarihsel üslupçuluk içindeydiler. 1875’te Salzburg’da bulunan teknik okulun yöneticiliğine getirildi. Burada o denli başarılı oldu ki, bunu Viyana’da da yinelemesi önerisini aldı. 1893’te bu kente giderek oradaki teknik okulu kurdu, ölünceye kadar da yöneticiliğini yaptı.
Sitte’nin önemi çağındaki uygulamaları eleştiren ve kent tasarımının hangi ilkeler uyarınca yapılması gerektiğini tartışarak çeşitli uygulama örnekleri geliştiren ünlü yapıtından gelir. Der Stddtebau nach seinen künstlerischen Grandsdtzen (“Sanat İlkeleri Açısından Kent Tasarımı”) adlı kitabı çağdaş kent tasarımı konularını kuramsal açıdan ele alan ilk çalışmalardan biridir. Sitte burada o zamanlar uygulanmakta olan ve kent arazilerinde en fazla kullanımı sağladığı düşünülen, birbirine dik yolların oluşturduğu ızgara plan şemasına karşı çıkmış, sorunlara tekdüze ve yalnız iki boyutta çözümler getiren bu ve benzeri yaklaşımları estetik açıdan yetersiz bularak eleştirmiştir. Yapıtında kent tasarımının yaratıcı bir sanat olduğunu anlatmak amacıyla tarihsel kent düzenlemelerinden örnekler vermiş, ama çağdaş yaşam biçiminin ve yapım tekniklerinin eski örneklerin kopa edilmesine olanak vermediğini de buna eklemiştir. Kent tasarımlarının geniş araştırmalara dayanması ve gelişme programlannm olması gerektiğini ilk vurgulayanlardan biri de gene Sitte’dir. Kent tasarımını yalnız sanat açısından ele almamış, örneğin çeşitli kavşak türlerinin karşılaştırılması gibi uygulama sorunlarına da değinmiştir. Daha çok bu konulara ağırlık vereceği anlaşılan “Toplumsal ve İktisadi İlkeler Açısından Kent Tasarımı” adıyla yazmayı planladığı ikinci yapıtına ise başlayamadan ölmüştür.
Sitte’nin kitabı uzun süre etkili olmuş, İngilizce, Fransızca, Rusça, İspanyolca gibi çeşitli dillere çevrilerek 19. yy sonlarında bağımsız bir disiplin olma yolundaki kent tasarımı alanında tartışmalar başlatan öncü bir yapıt olma özelliğini korumuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Der Stddtebau nach seinen künstlerischen Grandsatzen, 1889.
• KAYNAKLAR: G.R. Collins ve C. Collins, Camillo Sitte and the Birth of the Modem City Planning, 1965; J. Schwarzl, Camillo Sitte, 1949; R. Wurzer, “Camillo Sitte-Lebenslauf und Werk”, Berichte zur Raumforschung und Raumplannung, cilt 12, sayı 4, 1968.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi