POULENC, Francis (1899-1963)
Fransız, besteci .Yeteneğini en çok şarkı alanında göstermiştir.
7 Ocak 1899’da Paris’te doğdu, 30 Ocak 1963’te aynı kentte öldü. Ailesi klasik eğitim görmesini istediğinden öğrencilik yıllannda müziğe az zaman ayırabildi. Daha sonra Ricardo Vines’den piyano ve Charles Koechiin’den (1867-1950) beste dersleri aldı. 1917’de ilk yapıtını, piyano, yaylı sazlar dörtlüsü, flüt, klarnet ve insan sesi için Rapsodie negre i (Siyah Rapsodi) yazdı.
1920’de eleştirmen Henri Collet, Poulenc’i çağdaşı beş genç Fransız besteciyle birlikte gruplandırarak onlara Les Six (Altılar) adını verdi. Grubun öbür üyeleri Georges Auric (1899-1983), Louis Durey (1888-1979), Arthur Honegger, Darius Milhaud ve Germaine Tailffere (1892-1983) idi. 19. yy müziğinin duygusallığına olduğu kadar Debussy’nin öncülük ettiği izlenimcilik’e de (Empresyonizm) karşı olan bu müzikçilerin ortak yanlan yalınlık, alaycılık bir de kabare ve caz müziğine yönelmeydi. Aslında bu gruplaşma sağlam estetik kaygılara dayanmıyordu.
Poulenc 1924 ve 1926’da Poemes de Ronsard (Ronsard Şiirleri) ve Chansons galliardes (Şen Şarkılar) şarkı kümelerini yazdı. Bu arada, deneyimini geliştirip melodi yaratmadaki yeteneğiyle olağanüstü nitelikte şarkılar besteledi. Bu şarkılardaki lirizm ve insan sesiyle, eşlik eden çalgılann duyarlı bütünlenişi çok beğenildi. Yüzden fazla şarkısından çoğunun sözleri G. Apollinaire ve Paul Eluard’a aitti.
II. Dünya Savaşı yıllarında Fransız Direnme Hareketi’ne katılan Poulenc’in, Eluard’ın şiirleri üstüne bestelediği, direniş ruhunu yansıtan Figüre humaine (İnsan Çehresi) adlı kantatı Alman işgali sırasında gizlice yayımlandı. 1947’de Apollinaire’in metni üstüne bestelediği güldürücü operası Les mamelles de Tiresias’ nın (Tiresias’ın Memeleri) ardından 1956’da Georges Bemanos’un librettosu üstüne bestelediği Dialogues Carmelites (Karmelitler’in Diyaloğu) 20. yy’ın en iyi operalarından biri sayılmaktadır.
• YAPITLAR (başlıca): Opera: Les mamelles de Tiresias, 1947, (Tiresias’m Memeleri); Dialogues Carmelites, 1956, (Karmelitler’in Diyalogu); La voix humaine, 1959, (İnsan Sesi). Bale: Les animaux modeles, 1942, (Örnek Hayvanlar). Vokal Müzik (dinsel): Litarıies a la Vierge Noire de Roco-madour, 1936, (Rocomadour’un Kara Bakiresine Dualar); Stabat Mater, 1951. Vokal Müzik (din dışı): Chanson d boire, 1922, (Bir İçim Şarkı); Petites Voix, 1936, (Küçük Sesler); Figüre humaine, 1943, (İnsan Çehresi); Un Soir de neige, 1954, (Karlı Bir Gece). Orkestra Müziği: İki Piyano İçin Konçerto, 1932; Org Konçertosu, 1938. Oda Müziği: Rapsodie negre, 1917, (Siyah Rapsodi); Yaylı Sazlar Dörtlüsü, 1946; Flüt-Piyano Sonatı, 1957. Şarkı: Cocardes, 1919, (Kokartlar); Poemes de Ronsard, 1924, (Ronsard Şiirleri): Chansons gaillardes, 1926, (Şen Şarkılar); Banalites, 1940, (Bayağılık).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi