RUDE, François (1784-1855) Fransız, heykelci. Marseillaise adlı grup heykeli ile ünlüdür.
4 Ocak 1784’te Dijon’da doğdu, 3 Kasım 1855’te Paris’te öldü. Dijon’da François Devasge’den desen öğrendi. 1807’de gittiği Paris’te Pierre Cartellier’in yönetiminde heykel öğrenimi gördü. 1812’de Roma Ödülü’nü kazandı. Ancak, daha sonra kızıyla evleneceği, siyasal görüşlerinden ötürü Fransa’dan ayrılmak zorunda kalan Fremiet ve ailesiyle birlikte Brüksel’e yerleşti. Geçimini daha çok atölyesinde heykel dersleri vererek kazandı. 1827’de Paris’e döndü. 1831’de Salon Sergisi’ne verdiği Napolili Balıkçı Çocuk Deniz Kaplumbağasıyla adlı heykeliyle dikkati çekti. Sanatının hayranları arasında bulunan devlet adamı Adolphe Thiers tarafından, daha önce François Chalgrin’in yapımını yarım bıraktığı Paris’teki Arc de Triomphe’ım (Zafer Takı) bir yüzünü süslemekle görevlendirildi.
Rude’ün bu amaçla gerçekleştirdiği 1792 Gönüllülerinin Yola Çıkışı adlı grup heykeli, Fransa’yı temsil eden kadın figürünün gönüllüleri coşturmak için söylediği marş nedeniyle Marseillaise olarak tanınır. Yapıt, çıplak figürler ve Antik silahlar gibi klasik heykele özgü öğeler içerir. Bunlara karşın, yarattığı dirimsellik ve aşın gerçekçi ayrmtılan ile akademik anlamdaki anıt kavramına ters düşmüş ve bu nedenle şiddetle eleştirilmiştir. Rude’ün Akademi üyesi olmak için üç kez yaptığı başvuru da geri çevrilmiştir.
Rude sanatıyla, 19.yy Fransız heykelinde giderek güçlenecek olan gerçekçi (realist) eğilimlerin başlangıcını oluşturmuş ve anıtsal biçimciliği, gerçekçiliği, akademik kurallar dışındaki yaklaşımı ile başta Rodin olmak üzere birçok sanatçıyı etkilemiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Jacques Louis David’in Büstü, 1826, Louvre, Paris; Mercurius Ayak Kanatlarını Bağlıyor, 1827, Louvre, Paris; Napolili Balıkçı Çocuk Deniz Kaplumbağasıyla, 1831, Louvre, Paris; Marseillaise, 1835-1836, Zafer Takı, Paris; Gaspard Monge Anıtı, 1846-1848, Beaune, Dijon; Godefroi de Cavaignac Anıt Mezarı, 1847, Mont-martre Mezarlığı, Paris; Mareşal Michel Ney, 1852-1853, Observatoire Caddesi, Paris; Napoleon’un Ölümsüzlüğe Uyanışı, 1847, Louvre, Paris.
• KAYNAKLAR: J. Calmette, François Rude, 1920; L. de Fourcaud, François Rude ses oeuvres et son temps, 1904.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi