PONTECORVO, Gillo (1919 – 12 Ekim 2006, Roma, İtalya)
İtalyan sinema yönetmeni. Emperyalizmi ve sömürgeciliği hedef alan az sayıda, ama düzeyli filmler çekmiştir.
Gilberto Pontecorvo 19 Kasım 1919’da Pisa’da doğdu. Ünlü bilim adamı Bruno Pontecorvo’nun küçük kardeşidir. Kimya eğitimi gördükten sonra gazeteciliğe başladı. Sol eğilimli bazı İtalyan yayın organlarının Paris muhabirliğini yaptı. II. Dünya Savaşı’ndan sonra sinema dünyasına girdi. Yves Allegret, Mario Monicelli gibi yönetmenlerin yardımcılığında bulundu. 1953’ten başlayarak belgesel filmler çekti. 1956’da Joris Ivens ve Alberto Cavalcanti’nin Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nde yaptıkları, kadın haklarını savunan Die Windrose (“Rüzgâr Gülü”) adlı filmin “Giovanna” adlı bölümünü yönetti. 1957’de ilk konulu uzun filmini yaptı. 1960’ta Emmanuele Riva ile birlikte yönettiği Auschsvitz Toplama Kampı’nda bir Yahudi kadının öyküsünü anlatan Kapo’yla uluslararası alanda adını duyurdu.
Pontecorvo 1966’da, sinema tarihinin de en önemli filmlerinden birini, La Battaglia di Algeri’yi (“Cezayir Savaşı”) yaptı. Halktan oyuncuların rol aldığı, yerinde yapılan çekimlerle bu film, Fransız sömürgeciliğine karşı Cezayir halkının direnişini son derece gerçekçi bir biçimde canlandırıyordu. Pontecorvo negatif kopyayla çalışmak yerine, pozitif kopyadan bir kez daha pozitif alarak, grenli bir görünüm yaratmış, bu da filme olaylar sırasında çekilmiş, gerçek bir haber filmi havası vermişti. Gösterildiği ülkelerde büyük yankılar uyandıran ve Venedik Film Şenliği’nde Altın Aslan Ödülü’nü kazanan film Fransa’da beş yıl süreyle yasaklandı.
Pontecorvo 1969’da yönettiği Queimada! (İsyan) adlı filminde 19. yy’da Antil Adaları’nda geçen bir İspanyol-İngiliz çıkar çatışması öyküsünün arka planında, sömürgeciliği ve emperyalizmi eleştirmeyi hedef aldı. Başta Marlon Brando olmak üzere tanınmış oyuncuların oynadığı filmin etkili bir anlatımı vardı, ama “Cezayir Savaşı”nın çarpıcı doğallığına ulaşamadı.
Pontecorvo uzun bir aradan sonra 1979’da çektiği Ogro’da ise, İspanya’da bir siyasal suikast olayı çevresinde şiddet eylemlerinin ve eylemcilerinin mantığını araştırmaya yöneldi.
Defalarca kez Venedik Film Festivali’nin başkanlığını yapan Pontecorvo, 1993 Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde jüri başkanlığı yaptı.
15. Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde (1996) Sinema Onur Ödülü aldı.
Filmografi
Belgesel
- Missione Timiriazev (1953)
- Porta Portese (1954)
- Cani dietro le sbarre (1954)
- Festa a Castelluccio (1955)
- Uomini del marmo (1955)
- Pane e zolfo (1956)
- L’addio a Enrico Berlinguer (1984)
- Udine, 12 registi per 12 città bölümü, (1989)
- Danza della fata confetto, kısa film (1996)
- Nostalgia di protezione, I corti italiani bölümü, (1997)
- Un altro mondo è possibile (2001)
- Firenze, il nostro domani (2003)
Film
- Giovanna, La rosa dei venti bölümü (1956)
- La grande strada azzurra (1957; Büyük Mavi Yol)
- Kapò (1959)
- La battaglia di Algeri (1966; Cezayir Savaşı)
- Queimada (1969; İsyan)
- Ogro (1979)
• KAYNAKLAR: “Gillo Pontecorvo’yla Söyleşi”, Yedinci Sanat, (2), 1973.