SABANCI, Hacı Ömer (1906-1966)
Türk işadamı. Türkiye’nin en büyük özel sermaye gruplanndan birinin kurucusudur.
Kayseri’nin Akçakaya köyünde doğdu, 2 Şubat 1966’da İstanbul’da öldü. Yoksul bir aileden geliyordu. Beş yaşındayken babası ölen ve ilkokulu bitiremeyen Sabancı, 1921’de on dört yaşındayken köyünü terkederek para kazanmak amacıyla Adana’ya gitti. Bir süre işçilik yaptıktan sonra pamuk ticaretine başladı. Bu arada Adana’nın önde gelen pamuk tüccarlan ve sanayicileriyle tanıştı. 1932’de Bekir Sapmaz’m kurduğu çırçır fabrikasına ortak oldu. Devlet tarafından özel girişimin özendirildiği ve yeni kurulan iktisadi Devlet Teşekkülleri’nin pamuğu yüksek fiyattan aldığı bu yıllarda önemli bir sermaye birikimi sağladı. 1943’te YAĞSA, 1946’da MARSA adlı bitkisel yağ fabrikalarını kurdu.
1948’de çoğunluğunu tüccar ve küçük sanayicilerin oluşturduğu 83 kişiyle birlikte kurduğu AKBANK’la, banka sanayi ortaklığının ilk örneğini verdi ve bankaya sahip olmanın sağladığı olanaklarla 1951’de Bossa Un ve Çırçır Fabrikası’nı, 1952’de de Bossa Tekstil Fabrikası’ m açtı. Altyapı yatırımlarına büyük önem verildiği 1950-1960 döneminde inşaat malzemeleri üretimine girdi. Adana’da satın aldığı geniş topraklarda pamuk, turunçgiller ve tahıl yetiştiren Sabancı, 1958’de SAPEK adlı tarım ilaçları, tohum ve toprak ürünleri fabrikasını, 1960’ta da kısa zamanda sigortacılık alanında en büyük şirketlerden biri durumuna gelecek olan AKSİGORTA’yı kurdu.
Altı oğlu olan Sabancı’nm kurduğu şirketler ölümünden sonra 1967’deHacı Ömer Sabancı Holding adı altında birleştirildi. Sakıp Sabancı’nın (1933) yönetim kurulu başkanlığını yürüttüğü holdingin bünyesinde bugün elliden fazla şirket bulunmaktadır. Bunlar ağırlıklı olarak banka ve sigortacılık’, tekstil, sentetik elyaf, kâğıt, plastik, bitkisel yağ, tarıma yönelik ürünler, eczacılık, inşaat malzemeleri, takım tezgâhlan, çimento, alüminyum, otomotiv, lastik, elektronik, ihracat ve pazarlama alanlarında etkinlik göstermektedir. Sigortacılık, elektronik, otomotiv, eczacılık alanlanndaki şirketler yabancı sermayeyle ortaktır. 1960’ta kimi ortakların paylarının azaltılmasından sonra tümüyle Sabancı ailesinin denetimine giren AKBANK bugün Türkiye’nin tümüyle özel sermayeye ait en büyük bankalar içinde almaktadır.
Türkiye’nin en büyük sermaye gruplanndan biri olan Sabancı Holding genel merkezi 1974’te Adana’dan İstanbul’a taşınmış, aynı yıl Adana’da kurulan Sabancı Vakfı (VAKSA) sağlık, eğitim, sanat alanlarında etkinlik göstermeye başlamıştır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi