SEZAÎ GÜLŞENİ (1669-1738) Türk, mutasavvıf ve şair. Halveti tarikatının kollarından biri olan Gül-şenilik’e bağlı Sezaiye’nin kurucusudur.
Korent’te (bugün Yunanistan’da) doğdu, Edirne’ de öldü. Asıl adı Haşan b. Ali’dir. Yaşamıyla ilgili bilgiler azdır. Mora’nın Venedikliler’in eline geçmesi üzerine önce İstanbul’a geldi, sonra Edirne’ye yerleşti. Bir süre sultan IV.Mehmed’in sarayında bulundu, Murakabe Kalemi’nde görev aldı, yeniden İstanbul’a döndü. Halveti tarikatı şeyhlerinden Mehmed Sırrı Efendi’nin yanında kaldı, sonra Edirne’ye dönerek Veli Dede tekkesinde şeyh oldu.
Sezai, önce Halveti tarikatının kollarından Gülşenilik’e bağlandı, sonra kendi adından kaynaklanan Sezaiye tarikatını kurdu. Halveti tarikatının bütün kural ve törenlerini benimseyen Sezai Sünni geleneğe bağlı olduğundan Kuran ve Hadis’le bildirilen ilkelere uymayı görev edinmiştir. Şiirleri Divan yazını türün-dedir ve dil bakımından biraz ağdalıdır. Kimi şiirleri bestelenerek Halveti tekkelerinde düzenlenen törenlerde, uzun süre okunmuştur. Bu şiirlerde tasavvuf kavramları oldukça geniş bir yer tutmaktadır.
• YAPITLAR (başlıca): Divan, (ö.s.), 1840, (yeni harflerle, 1985); Mektubat-ı Sezai, (ö.s.), 1872.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi