REGNAULT, Henri Victor (1810-1878)
Fransız kimya ve fizik bilgini. Gazların fiziksel özelliklerine ilişkin çalışmalarıyla tanınır.
21 Temmuz 1810’da Aix-la-Chapelle’de (bugün Aachen kenti) doğdu, 19 Ocak 1878’de Paris’te öldü. Genç yaşlarda bir döşemecinin yanında yaşama atılan Regnault, bir yandan da özel derslerle eğitimini sürdürmeyi ve 1830’da Paris’teki icole Polytechnique’ in seçme sınavını kazanmayı başardı. 1832-1834 arasında Madencilik Okulu’nda maden mühendisliği öğrenimi gördükten ve iki yıl kadar çeşitli Avrupa kentlerinde madencilik ve metalürji tekniklerine ilişkin araştırmalar yaptıktan sonra, 1836’da Ecole Polytechnique’de asistan olarak çalışmaya başladı. 1840’ta kimya profesörlüğüne yükseltildi, ertesi yıl fizik profesörü olarak College de France’a geçti. 1854’te akademik yaşamdan ayrılarak Sevres’deki porselen fabrikasımn yöneticiliğini üstlendikten sonra araştırmalarını özel laboratuvarında sürdürdü, ancak 1870’teki Fransa-Prusya Savaşı sırasında laboratuvarı ve kitapları Alman birliklerince tahrip edilince, çalışmalarını bırakarak emekliye ayrıldı. 1840’ta Bilimler Akademisi üyeliğine seçilen Regnault, 1850’de de Legion d’honneur nişanıyla ödüllendirilmiştir.
Önceleri çalışmalarını kimya alanında yoğunlaştıran Regnault, klorun eter üstündeki etkilerine ilişkin araştırmaları sonucu, vinil klorür, dikloretilen ve trikloretilen bileşiklerini buldu. Aynca kaynamakta olan kloroformu klorlayarak karbon tetraklorür, kükürt dioksiti klorlayarak da kükürt klorürü elde etti.
1840’ların başından başlayarak fiziksel kimya alanına yönelen Regnault, geliştirdiği çeşitli ölçme aygıt ve yöntemleriyle birçok katı, sıvı ve gazm özgül ısılarını belirledi ve elementlerin özgül ısılarıyla atom ağırlıkları çarpımının değişmezliğini belirten Dulong -Petit yasasının ancak yaklaşık olarak doğru olduğunu kanıtladı. Ayrıca her gazın genleşme katsayısının ayrı olduğunu, özgül ısısının ise, buhar yoğunluğuyla ters orantılı olarak değiştiğini ve sıcaklık ve basınçtan etkilenmediğini gösterdi. Boyle’ın 1662’de geliştirdiği, gazların sıkıştırılabilirliğinin basınç ile ters orantılı olduğuna ilişkin yasanın da ideal bir yasa olduğunu ve gerçek gazlar için ancak yaklaşık olarak geçerli olduğunu ortaya çıkardı. Ölçümlerindeki kesinlikle ün kazanan Regnault, cıvanın mutlak genleşmesini büyük bir duyarlılıkla ölçebilmiş, bir termometre ve bir higrometre geliştirmiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Cours elementaire de chimie, 3 cilt, 1847, (“Temel Kimya Dersleri”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi